قریب به اتفاق اکثریت کارشناسان و اقتصاددانان حوزه بورس به راه حل‌هایی که در این نوشته به آن‌ها اشاره شده اعتقاد دارند. اما دانستن و ایمان به برطرف کردن مشکلات بنیادی بورس کافی نیست و قطعا عزم سیاستگذاران بورس در این موضوع تاثیرگذار خواهد بود.

برخی از این راه حل‌ها می‌تواند شامل: اصلاح نرخ دلار نیمایی، تعیین فرمول مشخص برای خوراک پتروشیمی‌ها، براندازی قیمت‌گذاری دستوری، برگشت خودرو به بورس کالا و برخی موارد دیگر باشد که بع عنوان بخشی از راهکار‌های مورد نظر کارشناسان این حوزه مطرح شده است. اما حالا که از سیاست‌گذار و ناظران بازار ناامید شده‌ایم، شاید بهتر باشد به دنبال راهکار و ابزاری برای شناسایی زمان تغییر فضای بازار باشیم. یکی از این ابزارها، فیبوهای زمانی در پلتفرم‌های تحلیل تکنیکال است. یکی از این ابزارها، (مدل‌سازی رفتار گذشته) است؛ یعنی ببینیم آخرین گام ریزشی بازار مربوط به چه دوره‌ای بوده و چقدر زمان برده است. ابزار دیگر (شناسایی مدت زمان حرکت صعودی بازار) است؛ یعنی ببینیم آخرین دوره رونق بازار چه مدت زمان برده است. حال ببینیم محاسبات به چه شکل است

مدل‌سازی رفتار گذشته: اگر به خاطر داشته باشید، در روزهای پایانی اردیبهشت ماه سال گذشته با روشن شدن برخی موانع در عرضه سهام شرکت‌های خودرویی، بازار پا به عرصه اصلاح گذاشت و این افت تا روزهای ابتدایی آبان ماه ادامه داشت. بنابراین مدت زمان اصلاح در آن مقطع حدود 5 ماه بوده است.

شناسایی مدت زمان حرکت صعودی بازار: همانطور که اشاره شد، روند صعودی بازار از آبان ماه 1401 آغاز شد و این روند تا میانه‌های اردیبشهت ماه سال جاری ادامه داشت. بنابراین مدت زمان دوره رونق بازار حدود 6 ماه و نیم بوده است. البته اگر تعطیلات نوروز را در نظر نگیریم، مدت زمان دوره رونق در حدود 180 روز بوده است. بنابراین طول دوره اصلاح بازار احتمالا بین 160 روز (بر اساس مدل‌سازی رفتار گذشته) تا 180 روز (بر اساس مدت زمان دوره رونق قبلی) خواهد بود. احتمالا بازار به مدت 5 تا 6 ماه درگیر فضای اصلاحی خواهد بود. البته این اصلاح از نیمه‌های اردیبهشت ماه با دستور نهاد ناظر دولت و سیاست‌های بازدارنده‌ای که در پیش گرفت شروع شد و حدود 3 ماه و نیم آن صرف شده و احتمالا زمان آغاز دوره رونق بعدی به نیمه‌های مهرماه تا روزهای ابتدایی آبان ماه موکول شود. یعنی دقیقا همان محدوده زمانی که بازار دوره رونق قبلی را آغاز کرده بود!

بازار دو بُعد دارد؛ بعد "زمان" و "قیمت". ممکن است اصلاح قیمتی رو به خاتمه یافتن باشد، اما برای چند دوره زمانی شاهد رفتار نوسانی، حرکات رفت و برگشتی باشیم. مشابه رفتاری که این روزها در پالایشی‌ها و یا نمادهای بزرگی همچون فولاد و برخی از نمادهای سرشناس پتروشیمی شاهد آن هستیم.

احتمالا بازار به مرور (از اوایل شهریورماه) شرایط بهتری خواهد گرفت. البته ممکن است یک یا چند ریز کاهشی دیگر نیز داشته باشیم. چرا که برخی کارشناسان معتقدند یکی از شاخه‌های اصلاح قیمتی (موج g) تکمیل نشده و شاید در این عقبگرد ابتدای کانال 1.9 میلیون واحد یا انتهای کانال 1.8 میلیون واحد نیز مشاهده شود.

در انتها باید گفت که از بخش اصلی ریزش بازار را با الزامی که نهاد ناظر به پشتوانه دستورهای سیاست‌گذار ایجاد کرد، گذشتیم و احتمالا برای یک دوره زمانی شاهد روند نوسانی بازار خواهیم بود. البته به این نکته هم باید توجه داشت که در هیچ دوره زمانی متغیرهای اقتصادی و سیاسی و اظهارنظر افراد مسئول به این میزان متناقض و ناپخته نبوده است و ممکن است تحلیل فوق با خطاهایی همراه باشد، به هر جهت در این فضای سخت صرفا می‌توان با اندک ابزارهایی که در دست است، اقدام به تحلیل نمود.

در این شرایط باید به متغیرهای ارزی، وضعیت بنزین و کسری بودجه دولت توجه داشت. در حوزه کلان اقتصادی احتمالا در نیمه دوم سال، باری دیگر اتفاقاتی رخ خواهد داد که منجر به سرعت گرفتن گردش پول خواهد شد. بازار ارز و عدم کاهش قیمت دلار با وجود خبر آزادسازی برخی از منابع در کره جنوبی بسیار جالب است. در حوزه بنزین، درگیری جایگاه‌ها در ارائه کارت سوخت و اخبار روزهای اخیر نشان می‌دهد که احتمالا در نیمه دوم سال به ویژه در 3 ماه پایانی، افزایش قیمت بنزین را خواهیم داشت. یکی از عوامل تاثیرگذار در تورم، رشد قیمت سوخت و بنزین بوده و بسیاری معتقدند رشد بازار در نیمه دوم سال به همین دلیل شروع می شود. خاطرمان هست که با رشد قیمت بنزین در آذرماه سال 98، بازار چند روز نوسان شدید داشت و سپس شروع به رشد قوی کرد. بسیاری از فعالین بازار این موضوع را تحلیل‌های خود لحاظ می‌کنند. نکته آخر اینکه احتمالا دولت از سر ناچاری به سمت جریان‌ یکسان‌سازی و نزدیک کردن نرخ ارز برود که این موضوع گذاره مهمی برای بازار است.