سهام بین
شناسایی سهام ارزشمند به معنای پیدا کردن سهامی است که ارزش ذاتی آن بیشتر از قیمت فعلی‌اش باشد یا به خاطر تغییرات در شرایط سودآوری شرکت، پتانسیل رشد بالایی داشته باشد.
برای تخمین ارزش ذاتی شرکت فاکتورهای مختلفی وجود دارد که باید هرکدام را با دقت مورد بررسی قرار دهیم و از بین آنها بهترین را انتخاب کنیم. به همین جهت، پیشنهاد می‌شود تا قبل از هر کاری، تعداد مشخصی از شرکت‌ها را لیست کنید و به بررسی ارزش ذاتی تک تک آنها بپردازید. این کار به شما کمک می‌کند تا بازدهی سرمایه خود را افزایش و ریسک آن را به حداقل برسانید.
در ادامه به معرفی روش‌های شناسایی سهام با ارزش، انواع ارزش سهام، ابزارهای تخمین ارزش ذاتی سهم و سایت‌های کاربردی برای شناسایی بهترین سهام می‌پردازیم.
روش‌های شناسایی سهام ارزشمند
افراد بر اساس قدرت تحمل ریسک و اهداف شخصی خود بهترین نوع سرمایه‌گذاری را پیدا می‌کنند. سرمایه‌گذاری در بورس یکی از بهترین انواع است که ریسک بالا و بازدهی مناسبی دارد. اما باید با علم کافی در آن سرمایه‌گذاری کرد تا به سود رسید. برای شناسایی سهام ارزشمند می‌توان از دو روش تحلیل بنیادی و تکنیکال استفاده کنیم که در ادامه به معرفی هر یک می‌پردازیم.
تحلیل بنیادی
تحلیل بنیادی یا فاندامنتال یکی از روش‌های مرسوم شناسایی سهام با پتانسیل رشد بالاست که پارامترهای زیادی را مورد بررسی قرار می‌دهد. این پارامترها شامل حوزه فعالیت شرکت، وضعیت نقدینگی، میزان سودآوری، صورت سود و زیان شرکت، میزان نقدشوندگی، سیاست‌های تقسیم سود، سهامداران و دارایی‌های تحت تملک هستند. برای شناسایی سهم بنیادی باید ارزش یک سهام را با توجه به شرایط شرکت، جایگاه صنعت در اقتصاد کشور و اطلاعات مالی ارزیابی کرد. در نهایت با توجه به پتانسیل رشد و میزان سودآوری بهترین سهام را انتخاب کنیم.
تحلیل تکنیکال
در کنار تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال می‌تواند اطلاعات مفیدی در مورد زمان مناسب ورود و خروج به سهام را به ما نشان دهد. این روش با بررسی روند قیمت یک سهم در گذشته، به پیش بینی قیمت آن در آینده می‌پردازد. مهم‌ترین ابزارهای تحلیل تکنیکال، اندیکاتورها و اسیلاتورها هستند که با کمک آنها می‌توان بالاترین احتمال را برای یک سهام ارزشمند درنظر گرفت. این تحلیل براساس سه اصل کار می‌کند. اول اینکه تاریخ تکرار می‌شود، دوم همه چیز در قیمت‌ها نشان داده می‌شوند و سوم اینکه قیمت‌ها در قالب روندها حرکت می‌کنند.
انواع ارزش سهام در بازار سرمایه
در بازار سرمایه ایران، چهار نوع ارزش برای یک سهم تعریف می‌شود که در ادامه به بررسی هر یک می‌پردازیم.
ارزش اسمی
ارزش اسمی نشان دهنده قیمتی است که عرضه اولیه سهام بر اساس آن منتشر می‌شود. این مقدار برای هر سهم پذیرفته شده در بورس 100 تومان است. مبلغ ارزش اسمی روی هر برگه سهم ثبت می‌شود. این برگ شامل اطلاعاتی چون کل سرمایه شرکت، تعداد سهام عرضه شده و ارزش اسمی هر سهم است.
ارزش دفتری
اگر کل بدهی‌های شرکت را از کل دارایی‌های آن کم کنیم و آن را در تعداد سهام منتشره تقسیم کنیم، ارزش دفتری محاسبه می‌شود. برای مثال فرض کنید دارایی‌های شرکت در در پایان سال 10 میلیارد تومان و مجموع بدهی‌ها برابر با 7 میلیارد تومان است، بنابراین مجموع حقوق صاحبان سهم 3 میلیارد تومان برآورد می‌شود. اگر این مقدار را بر تعداد 20 میلیون سهم منتشره تقسیم کنیم، ارزش سهام دفتری برابر با 150 تومان خواهد شد. ارزش دفتری مبلغی است که در صورت انحلال شرکت به ازای هر سهم به سهامدار پرداخت می‌شود.
ارزش بازار
ارزش بازار یا قیمت معاملاتی، قیمتی است که سهام براساس آن خرید و فروش می‌شود. معمولا سهام بر اساس ارزش اسمی یا دفتری معامله نمی‌شوند، آنچه که قیمت واقعی سهام را در بورس تعیین می‌کند، میزان عرضه و تقاضاست. عملکرد یک شرکت باعث افزایش عرضه و تقاضا می‌شود. افزایش تقاضا موجب افزایش قیمت و افزایش عرضه باعث کاهش قیمت سهم حتی به زیر قیمت اسمی 100 تومان می‌گردد.
ارزش ذاتی
ارزش ذاتی سهام یکی از ویژگی‌هایی است که برای شناسایی سهام ارزشمند مورد استفاده قرار می‌گیرد. تحلیل‌گران با بررسی صورت‌های مالی شرکت، ارزش واقعی سهام را محاسبه می‌کنند. حال اگر ارزش ذاتی از ارزش بازار بالاتر باشد، سهام ارزش سرمایه‌گذاری دارد. اما اگر ارزش بازار از ارزش ذاتی سهام بالاتر باشد، امکان کاهش قیمت سهام در آینده وجود دارد. بنابراین بهتر است هر چه زودتر سرمایه خود را از آن سهم خارج کنیم.
ابزارهای شناسایی سهام ارزشمند
استفاده از دو روش تحلیل تکنیکال و فاندامنتال در کنار هم می‌تواند ما را در شناسایی بهترین سهام برای سرمایه‌گذاری یاری دهد. هیچ کدام از این روش‌ها نمی‌توانند تمام ریسک‌ها را پوشش دهند، بنابراین بهتر است از هر دو روش به صورت تلفیقی استفاده کنیم. در ادامه با ابزارهایی که به ما برای شناسایی سهم بنیادی کمک می‌کنند، آشنا می‌شویم.
بررسی صورت‌های مالی
صورت‌های مالی گزارش‌هایی هستند که جزئیات مالی واحدهای تجاری را نشان می‌دهند. از جمله مهم ترین اطلاعات موجود در صورت‌های مالی شامل دارایی‌ها، بدهی‌ها، درآمد، هزینه‌ها و جریان وجوه نقدی است. از انواع صورت‌های مالی می‌توان به صورت سود و زیان و ترازنامه اشاره کرد.
نسبت سرمایه در گردش
نسبت سرمایه در گردش یکی دیگر از ابزارهای شناسایی سهام ارزشمند است که به آن نسبت جاری نیز گفته می‌شود. این مقدار از تقسیم دارایی‌های جاری به بدهی‌های جاری بدست می‌آید. به بیان دیگر، این نسبت نشان دهنده توانایی شرکت در پرداخت بدهی‌هایش و اندازه گیری سلامت مالی واحد تجاری است.
نسبت سود هر سهم (EPS)
زمانی که شما سهام یک شرکت را خریداری می‌کنید، درواقع مالک بخشی از آن شده‌اید. بنابراین اگر شرکت در آینده سود کند، شما نیز سهمی در سود آن خواهید داشت. نسبت سود هر سهم، همانطور که از نامش پیداست، نشان دهنده سودی است که شرکت به ازای هر سهم خود بدست آورده است. برای محاسبه این مقدار، درآمد خالص شرکت بر تعداد سهام آن تقسیم می‌شود.
نسبت درآمد بر قیمت (P/E)
نسبت P به E بیان کننده مبلغی است که سرمایه‌گذاران حاضرند به ازای هر ریال "سود هرسهم" بپردازند. این مقدار از تقسیم قیمت سهام شرکت بر EPS بدست می‌آید. در واقع برای اینکه بفهمیم P/E یک شرکت در وضعیت مناسبی قرار دارد، باید این نسبت را با سهم‌های هم گروه آن مقایسه کنیم. این روش یکی از متداول‌ترین راه شناسایی سهام ارزشمند بر اساس تحلیل بنیادی یا فاندامنتال است.
نسبت قیمت به ارزش دفتری (P/B)
از نسبت P/B برای مقایسه ارزش بازار با ارزش دفتری استفاده می‌شود. این نسبت منعکس کننده جریانات آتی پول نقد در شرکت است. اگر این مقدار منفی باشد، به این معناست که قیمت سهم زیر ارزش ذاتی است و سهام ارزش سرمایه‌گذاری ندارد. بنابراین از این فاکتور می‌توان برای شناسایی سهام ارزشمند استفاده کرد.
نسبت حقوق صاحبان سهام به مجموع بدهی‌ها
با ارزیابی این مقدار شما می‌توانید مطمئن شوید که شرکت بیش از توان خود وام نگرفته است. مطمئنا اگر شرکتی بیش از توان پرداختی خود وام بگیرد، حاشیه ایمن پرداختی‌ها کاهش می‌یابد و درآمد موجود برای سود هر سهم کم می‌شود. در نهایت این موضوع می‌تواند یک بحران مالی برای شرکت باشد.
قابلیت نقدشوندگی
یکی دیگر از روش‌هایی که برای شناسایی سهام ارزشمند مورد استفاده قرار می‌گیرد، قابلیت نقدشوندگی بالای سهم است. به بیان دیگر، هر زمان که سهامدار بخواهد سهام خود را به فروش برساند، براحتی و بدون معطلی این کار را انجام دهد. نقدشوندگی بر اساس معیارهای زیادی قابل ارزیابی است. گیرنکردن در صف‌های خرید و فروش، روانی معاملات، بازگردان‌ها، سهامداران عمده و حجم معاملات روزانه پارامترهای سنجش میزان نقدشوندگی سهام هستند.
مقدار سود تقسیمی
سرمایه‌گذارانی که دید بلندمدت نسبت به یک سهام دارند، از این پارامتر برای شناسایی سهم بنیادی استفاده می‌کنند. هر چه نسبت سود تقسیمی در مقایسه با سود نقدی بالاتر باشد، یعنی شرکت بیشتر سود خود را بین سهامداران تقسیم می‌کند و در آینده ارزش سهام بالاتر می‌رود. بنابراین از ارزیابی میزان سود تقسیمی می‌توان به عنوان یک پارامتر برای پیداکردن سهام سودآور استفاده کرد. هرچند خرید سهام توسط شرکت باید زمانی انجام شود که میزان خرید سهام پایین تر از ارزش ذاتی شرکت باشد.
جریان نقدی آزاد شرکت
جریان نقدی آزاد حاصل از سود عملیاتی پس از کسر مالیات بدون احتساب بدهی‌ها و هزینه‌های شرکت است. درواقع این مقدار، وجوه نقدی است که بعد از پوشش دادن نیازهای سرمایه‌گذاری در دسترس شرکت قرار می‌گیرد. این روش معیاری است که تحلیل گران با استفاده از آن سعی می‌کنند ارزش واقعی یک شرکت را محاسبه کنند و با کمک آن به شناسایی سهام با ارزش بپردازند.
تداوم سوددهی بالا
سودخالص بالا و رو به افزایش نشانه خوبی برای شناسایی سهام ارزشمند است. این معیار به عنوان یک ارزش باید همواره درحال رشد باشد. همچنین باید از تولیدات جریان نقدی مناسب (FCF) اطمینان حاصل کنید. چراکه اگر شرکتی توانایی تولید FCF را نداشته باشد، احتمال دستکاری در میزان درآمد وجود دارد.
مدیریت صحیح
مدیریت صحیح، لایق و صادقانه نقش کلیدی در موفقیت یک کسب و کار دارد. بنابراین قبل از سرمایه‌گذاری در یک سهام، نام مدیر شرکت را گوگل جستجو کنید تا سوابق آن را یابید. همچنین کلماتی چون رسوایی و تقلب را در جستجوی خود وارد کنید تا ببینید مدیرعامل و شرکت در چه مسائلی دخیل بودند.
افشای اطلاعات شرکت
یکی دیگر از ابزارهای شناسایی سهم بنیادی، مطالعه افشای اطلاعات شرکت‌هاست. در افشای اطلاعات کلیه اطلاعات تاثیرگذار بر قیمت سهام به اطلاع سهامداران می‌رسد. به همین جهت برای اینکه سرمایه‌گذاری تا حد امکان عادلانه باشد، مدیران شرکت‌ها موظفند تا کلیه اطلاعات خوب و بد را افشا کنند.
تابلو خوانی
در بخش تابلو خوانی شما باید با توجه به تغییرات در حجم معاملات، تعداد خریدار و فروشنده، کد به کد حقوقی به حقیقی و غیره که در صفحه نماد بورسی مشاهده می‌شود، اقدام به شناسایی سهم بنیادی با پتانسیل رشد بالا کنید. این اطلاعات زمان مناسب ورود و خروج از سهم را در اختیار شما قرار می‌دهند.
سایت‌های کاربردی برای شناسایی سهام ارزشمند
در اینجا به معرفی سایت‌هایی می‌پردازیم که کلیه اطلاعات مربوط به سهام‌ها را در اختیار شما قرار می‌دهد. با کمک این سایت‌ها به راحتی می‌توانید به شناسایی سهام بنیادی بپردازید.
سایت مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc.com)
با مراجعه به این سایت شما می‌توانید اطلاعات ارزشمندی در مورد آمار معاملات روزانه، خرید و فروش‌های حقیقی و حقوقی، شاخص‌های بورس و فرابورس، پیام‌های ناظر، دیده بان بازار و غیره را مشاهده کنید. اطلاعاتی که در تابلو بورس این سایت مشاهده می‌شود شامل قیمت آخرین معامله، قیمت پایانی، حجم و ارزش معاملات، تعداد سهام، حجم مبنا، سهام شناور، میانگین حجم ماه، آخرین معامله، EPS، P/E، قیمت مجاز، بازه روز، هفته و سال است.
سایت اطلاع رسانی ناشران بازار سرمایه (Codal.ir)
اگر به دنبال شناسایی سهام ارزشمند هستید، اطلاعات موجود در سایت کدال می‌تواند به شما کمک کند. در این سایت کلیه اطلاعات مربوط به شرکت‌های سهامی در دسترس سهامداران قرار می‌گیرد. این اطلاعات بر پایه اطلاعات شرکت‌ها و میزان بازدهی آنهاست و سرمایه‌گذاران برای دستیابی به سود بیشتر باید آنها را مطالعه کنند. افشای اطلاعات کلیه شرکت‌های سازمان بورس در این سایت قرار می‌گیرد.
وبسایت سهام بین
ما در سهام بین اطلاعاتی چون شاخص کل بورس، حق تقدم، نمادهای متوقف شده، پرداخت سود نقدی، اطلاعاتی در مورد اوراق و صندوق‌ها، قراردادهای آتی و غیره را در اختیار سهامداران قرار می‌دهیم. همچنین این سایت مجهز به ابزار تحلیل تکنیکال پیشرفته است که سهامداران می‌توانند از آن برای شناسایی سهام ارزشمند استفاده کنند. امکان تبادل نظر و گفتگو نیز وجود دارد.
پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (sena.ir)
سایت سنا کلیه اخبار مربوط به حوزه بورس را با همکاری مدیران، پیشکسوتان و کارشناسان بازار سرمایه و اقتصاد در اختیار صاحبان سهم قرار می‌دهد. این سایت دارای ضریب نفوذ 76 درصدی است و همین امر جایگاه بالای آن را در میان افکار عمومی نشان می‌دهد. تمام اطلاعات منتشر شده بر مبنای بی طرفی است و صحت اطلاعات منتشر شده را تضمین می‌کند.
چگونه یک سهام با پتانسیل سوددهی را شناسایی کنیم؟
در قدم اول برای شناسایی سهام ارزشمند، حدود 30 نماد مستعد مختلف را برای آنالیز بیشتر انتخاب کنید. سپس با مراجعه به سایت‌های کدال، سهام بین، tsetmc و غیره اطلاعات مربوط به سهام را مورد بررسی قرار دهید. این اطلاعات شامل صورت‌های مالی سهم، مدیران شرکت، سهامداران عمده، دارایی‌ها، سود تقسیمی، میزان سرمایه و غیره است. سپس ایده‌های خود را از 30 شرکت به 3 شرکت کاهش دهید. در نهایت با بررسی میزان سوددهی هر یک بهترین سهم را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنید.
