سهام بین
گروه پتروشیمی یکی از پرطرفدارترین و پرمعامله‌ترین نمادهای بورسی است که به عنوان لیدر گروه‌های دیگر در بورس فعالیت می‌کند؛ پیش بینی وضعیت نمادهای پتروشیمی را در سهام بین بخوانید.
صنعت پتروشیمی بیشتر از 60 سال است که در ایران فعالیت می‌کند و تاثیر بسزایی در اقتصاد کشور دارد. محصولات شرکت‌های گروه پتروشیمی شامل بنزین، مواد پلیمری، گازوئیل، کودهای شیمیایی، رنگ‌ها، مواد شوینده و حتی دارویی هستند که از نفت خام یا گاز طبیعی تولید می‌شوند. نفت خام در ترکیب با کربن و هیدروژن مورد استفاده قرار می‌گیرد که به آنها هیدروکربن گفته می‌شود. گاز طبیعی نیز معمولا شامل اتان، متان و پروپان است.
سهام گروه پتروشیمی جزو نماهای دلاری به حساب می‌آید و با افزایش نرخ دلار، حاشیه سود آنها نیز افزایش می‌یابد. در ابتدای نماد این شرکت‌ها حروف "ش" مانند شاراک و "پ" مانند پارس قرار می‌گیرد اما بازدهی نمادهای پتروشیمی در نیمه دوم سال 1402 چگونه خواهد بود؟ برترین سهمهای گروه پتروشیمی‌کدامند و پتانسیل رشد آنها چقدر است؟ در ادامه با ما همراه باشید تا به این سوالات پاسخ دهیم.
در این مقاله به معرفی گروه پتروشیمی، همبستگی سهام این گروه با یکدیگر، چالش‌های این گروه سهامی، عوامل تاثیرگذار بر رشد یا عدم رشد و وضعیتشان در یکسال اخیر می‌پردازیم.
نمادهای گروه پتروشیمی
گروه‌های پتروشیمی یکی از پرمعامله‌ترین نمادهای بازار بورس هستند که از ثبات سودآوری خوبی برخوردارند. این سهام به نوعی سهمهای دلاری به حساب می‌آیند، چراکه تولید آنها در ایران انجام شده و محصولات آنها به خارج از کشور صادر می‌شود. درحال حاضر 58 نماد از این گروه در بازار بورس در حال فعالیت هستند که از میان آنها 28 شرکت تولیدکننده محصولات پتروشیمی و 24 شرکت دیگر تولیدکننده مواد شیمیایی مانند رنگ، شوینده و غیره هستند.
از جمله برترین سهمهای گروه پتروشیمی می‌توان به نوری (پتروشیمی نوری)، شاروم (پتروشیمی ارومیه)، فارس (صنایع پتروشیمی خلیج فارس)، جم (پتروشیمی جم)، شاراک (پتروشیمی شازند)، تاپیکو (شرکت سرمایه گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین) و غیره اشاره کرد. شرکت‌های پتروشیمی از جمله نمادهایی هستند که تاثیر زیادی بر شاخص بورس می‌گذارند.
همبستگی سهمهای گروه پتروشیمی
درحال حاضر لیدرهای بازار سرمایه، سهام شرکت‌های پتروشیمی، خودرو، بانک و معدن هستند، به علت آنکه بیشترین میزان سرمایه را در بازار بورس به خود جذب کرده‌اند. جالب است بدانید که صنعت پتروشیمی یکی از صنایع استراتژیک ایران و جهان است که ضمن تاثیرپذیری از تحولات دیگر بازارها چون بازار نفت، روی بازارهای مالی دیگر نیز تاثیر می‌گذارد. این صنعت از نظر تامین درآمدهای ارزی و ریالی تاثیر زیادی بر چرخه اقتصادی کشور دارد.
بازدهی نمادهای پتروشیمی با یکدیگر همبستگی زیادی دارند، به گونه‌ای که رشد قیمت یکی از آنها بر دیگر زیرمجموعه‌های گروه و حتی شاخص کلی بورس تاثیر می‌گذارد. درحال حاضر لیدرهای گروه پتروشیمی که جزو پربازده‌ترین نمادها هستند، سه سهام نوری، شاروم و فارس می‌باشند. درحال حاضر، مارون با 42 هزار میلیارد تومان (معادل با 18 درصد از کل صنعت) و پتروشیمی پارس با 37 هزار میلیارد تومان (معادل با 16 درصد از کل صنعت)، بیشترین ارزش را در میان دیگر شرکت‌های پتروشیمی دارند.
چالش‌های گروه پتروشیمی
برترین سهام گروه پتروشیمی با ریسک‌ها و چالش‌هایی مواجه هستند که می‌تواند روی بازدهی آنها تاثیرگذار باشد. از جمله مهم‌ترین این چالش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
نرخ خوراک پتروشیمی‌ها
خوراک در پتروشیمی‌ها به دو صورت خوراک مایع و گاز است. در ایران بیشتر پتروشیمی‌ها از خوراک گازی مانند گاز متان و اتان استفاده می‌کنند اما موضوع قیمت گذاری خوراک پتروشیمی‌ها موضوع بحث برانگیزی است که به چالش اساسی در این صنعت تبدیل شده است. خوراک مایع معمولا نرخ ثابتی دارد، اما نوسانات نرخ خوراک گاز تاثیر زیادی بر بازدهی نمادهای پتروشیمی گذاشته است. پس از اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها، دولت دوازدهم و سیزدهم در پی واقعی سازی قیمت خوراک اقداماتی انجام دادند. البته این موضوع می‌تواند باعث افزایش درآمد دولت شود، اما باید به صورت کارشناسی انجام شود تا بازدهی نمادهای پتروشیمی را با چالش مواجه نکند.
تحریم‌های اقتصادی
یکی دیگر از چالش‌های پیش روی برترین سهمهای گروه پتروشیمی، تحریم صادرات نفت و گاز است. با وجود این تحریم‌ها، میزان صادرات نفت با کاهش قابل توجهی مواجه می‌شود که این کاهش در دراز مدت می‌تواند تاثیر منفی بر روی بورس بگذارد. همچنین این تحریم‌ها باعث افزایش هزینه‌های حمل و نقل، تجهیزات و نگهداری می‌شود که بازدهی این صنعت را به طرز قابل توجهی کاهش می‌دهد. با رفع تحریم‌ها و بازگشت به برجام، رشد صنعت پتروشیمی بیش از پیش خواهد شد که باعث افزایش سوددهی نمادهای آنها در بازار بورس می‌شود.
عوامل تاثیرگذار بر رشد یا عدم رشد گروه پتروشیمی
حاشیه سود سهام گروه پتروشیمی تحت تاثیر عوامل مختلفی افزایش یا کاهش می یابند. این افزایش یا کاهش می‌تواند در روند قیمت نماد آنها در بورس نیز تاثیر بگذارد. در ادامه به بررسی عواملی که روی میزان بازدهی نمادهای پتروشیمی تاثیر می‌گذارند، می‌پردازیم.
قیمت جهانی نفت
نخستین عاملی که بر بازدهی برترین سهمهای گروه پتروشیمی تاثیر می‌گذارد، قیمت نفت است. با افزایش قیمت جهانی نفت، بهای محصولات پتروشیمی نیز افزایش می‌یابد که باعث سودآوری بیشتر شرکت‌ها و در نتیجه روند مثبت بازار بورس می‌شود. البته صرفا افزایش قیمت نفت را نمی‌توان مبنای سودآوری پتروشیمی دانست و باید روند قیمت محصولاتی چون متانول، اوره و غیره را نیز مدنظر داشت.
نرخ ارز
ایران در سال‌های اخیر تحت تاثیر نوسانات جدی نرخ ارز بوده است. این نوسانات معمولا به دنبال افزایش ریسک‌های سیاسی و بین المللی بوجود می‌آید و جهش نرخ‌های فروش سهام گروه پتروشیمی را به همراه خواهد داشت. اگرچه افزایش نرخ ارز در کوتاه مدت موجب رونق این صنعت می‌شود، اما در بلندمدت باعث افزایش هزینه‌های مالی و عقب افتادن طرح‌های توسعه به دلیل نبود منابع ارزی مورد نیاز می‌گردد.
میزان فروش داخلی و صادرات
یکی دیگر از عواملی که روی بازدهی نمادهای پتروشیمی تاثیر می‌گذارد، میزان فروش محصولات در بازارهای داخلی و خارجی است. در بازارهای داخلی نرخ‌ها به شکل دستوری تعیین می‌شوند و با افزایش نرخ‌های مصوب، درآمد این شرکت‌ها نیز افزایش می‌یابد اما در بازارهای صادراتی، قیمت‌ها به شکل رقابتی تعیین می‌شوند. به همین جهت، دنبال کردن نرخ جهانی محصولات در پیش بینی قیمت برترین سهم های گروه پتروشیمی موثر خواهد بود.
برنامه‌های توسعه
در کشور ایران با توجه به ظرفیت‌های موجود، برنامه‌های توسعه زیادی برای صنعت پتروشیمی درنظر گرفته شده است. بهره برداری از این طرح‌ها در آینده می‌تواند ظرفیت تولید را افزایش دهد. این افزایش تولیدات موجب افزایش درآمد و حاشیه سود این شرکت‌ها و در نتیجه روند مثبت بازار بورس خواهد شد.
نرخ خوراک
نرخ خوراک و نحوه دسترسی به آنها می‌تواند روی بازدهی نمادهای پتروشیمی تاثیر قابل توجهی بگذارد. هرچه قیمت خوراک تولیدات محصولات پتروشیمی پایین‌تر باشد، بهای تمام شده محصولات کاهش می‌یابد و سوددهی این شرکت‌ها با افزایش همراه می‌شود. البته باید توجه داشت که عدم دسترسی به این مواد اولیه باعث کاهش تولید و در نتیجه ضرر واحدهای تجاری می‌شود. در سالیان اخیر همزمان با سرد شدن هوا، این شرکت‌ها با مشکل تامین خوراک گازی مواجه بودند.
وضعیت گروه پتروشیمی در یک سال اخیر
در این بخش به بررسی بازدهی برترین سهمهای گروه پتروشیمی در یک سال اخیر می‌پردازیم. نمادهای بوعلی (پتروشیمی بوعلی)، شکلر (شرکت نیرو کلر)، وپترو (سرمایه گذاری صنایع پتروشیمی)، شاورم (شرکت پتروشیمی ارومیه)، نوری (پتروشیمی نوری)، فارس (صنایع پتروشیمی خلیج فارس) در سال 1401 بیشترین بازدهی را در بازار بورس داشتند. نمادهای بوعلی و نوری هرکدام به ترتیب حاشیه سود خالص 16 و 11 درصد داشتند و در پایان سال 96 درصد به ازای هر سهم بین سهامداران خود سود تقسیم کردند.
همچنین، بازدهی سه ماهه ابتدایی سال 1402 نشان می‌دهد که نماد شسینا 234 درصد، شاروم 161 درصد، شلعاب 140 درصد و شیران 106 درصد بازدهی داشته اند. کم‌ترین بازدهی را نیز نمادهای فسا با 10 درصد سود و مارون با 18 درصد سود داشتند. P/E این گروه 10.4 است که هرچه P/E شرکت کم تر از این مقدار باشد، امکان رشد آن در آینده بیشتر است. از دیگر عوامل تاثیرگذار بر بازدهی نمادهای پتروشیمی، نرخ ارز است. در سال 1401 نرخ ارز برای پتروشیمی‌ها 28500 تومان درنظر گرفته شد که در کوتاه مدت باعث افزایش سود شرکت‌ها شد. اما با افزایش قیمت خوراک، این چشم انداز ارزی دوام چندانی در نیمه دوم سال 1402 نخواهد داشت.
پیش بینی میزان بازدهی نمادهای پتروشیمی در شش ماهه دوم سال
با توجه به بررسی‌های انجام شده، عوامل متعددی روی میزان سوددهی برترین سهمهای گروه پتروشیمی تاثیر می‌گذارند. از جمله این عوامل می‌توان به نرخ ارز، قیمت جهانی نفت، نرخ خوراک صنایع پتروشیمی، برنامه‌های توسعه و تحریم‌های اقتصادی اشاره کرد. با افزایش نرخ ارز قیمت محصولات افزایش می‌یابند و در دوره کوتاه مدت این شرکت‌ها به سود می‌رسند اما افزایش قیمت خوراک باعث می‌شود تا این چشم انداز دوام چندانی نداشته باشد.
برنامه‌های توسعه و سیاست‌های دولت در جهت فروش فرآورده‌های نفتی به جای خام فروشی نیز می‌تواند تاثیر زیادی بر افزایش سود خالص این شرکت‌ها داشته باشد اما تحقق این سیاست‌ها تنها با به روزرسانی تجهیزات امکان پذیر خواهد بود. از طرف دیگر تحریم‌های اقتصادی یکی از چالش‌های اساسی گروه پتروشیمی است که با برگشت به برجام شاهد بازگشت سودآوری این نمادها خواهیم بود. به همین جهت قبل از سرمایه گذاری در این نمادها باید تمام این عوامل را بررسی و بر اساس آنها تصمیم گیری کنیم.
