این سوال برای خیلی از سهامدارن پیش میآید که چرا بورس، با کاهش و افزایش قیمت دلار، همیشه قرمزپوش است؟ در این مقاله به طور کامل به تحلیل تاثیرپذیری فعلی بورس از قیمت دلار پرداختهایم.
شاخص بورس همچنان در کانال ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار واحدی به سر میبرد و طی ماههای اخیر رشد چندانی را تجربه نکرده است. طی هفتههای قبل که شاهد صعود پی در پی دلار در بازار آزاد بودیم، بورس دائماً در حال رکود و درجا زدن بود و طی یکی دو هفته اخیر که دلار در بازار آزاد اصلاح نسبی داشت نیز شاهد رشد چندانی در بورس نبودیم و در هفته دوم اردیبهشت شاهد رکود و افت شاخص هستیم. این شرایط بسیاری از سهامداران بازار بورس را کلافه کرده و این سوال پیش میآید که چرا بورس، با کاهش و افزایش قیمت دلار، همیشه قرمزپوش است؟
تحلیل وابستگی فعلی بورس به دلار
با افزایش قیمت دلار اینطور به نظر میرسد که روند بورس نیز ابتدا با یک واکنش هیجانی همراه است؛ اما برای رشد و صعود قابل توجه، بازار نیازمند تغییر نرخ دلار نیمایی و تاثیر آن بر افزایش درآمد صنایع و شرکتهای بورسی است. در ضمن همان واکنش هیجانی اولیه نیز همیشه مثبت نبوده و به منشا رشد قیمتی دلار مرتبط است. در واقع اگر این رشد ناشی از تورم باشد، به خاطر انتظارات تورمی، واکنش بورس نیز مثبت خواهد بود؛ اما اگر دلیل افزایش قیمت دلار، تنشهای سیاسی باشد، بورس واکنش منفی خواهد داشت.
با کاهش قیمت دلار نیز گرچه جذابیت بازارهای موازی تا حد زیادی برای سرمایهگذاری از بین میرود و انتظار بر این است که شاهد ورود سرمایه حقیقی به بازار بورس باشیم، اما در این شرایط ناامیدی به افزایش نرخ دلار نیما و عدم تداوم کاهشی قیمت دلار در بازار آزاد، مانع از صعود بورس میشود. بنابراین اینطور به نظر میرسد که تحت هر شرایط، نرخ فعلی دلار نیمایی و فاصله آن با بازار آزاد، یک مانع بسیار مهم در راه رشد بورس است و حتی رشد دلار در بازار آزاد نیز سبب صعود بورس نمیشود.
عدم همبستگی بورس به نرخ دلار
در درجه اول باید گفت که بورس متاثر از نرخ دلار نیمایی است و از سال ۹۰ به بعد، هر زمان که دلار نیمایی وارد کانال جدیدی شده، شاخص بورس نیز سقفهای جدید را فتح کرده است. اما در زمان فعلی که شاهد ثبات نسبی در قیمت دلار نیما هستیم، بورس وضعیت خوبی را تجربه نمیکند و عملاً نظارهگر بازماندگی بازار بورس از سایر بازارها هستیم.
بررسی چارت بورس نشان میدهد که شاخص بورس نسبت به نرخهای هیجانی دلار در کوتاه مدت واکنش چندانی نشان نمیدهد؛ اما رفته رفته تا حدی خود را با توجه به شرایط تورمی تعدیل میکند. با این حال در شرایط فعلی، نرخ دلار نیما، افزایش سود بهره به ۳۰ درصد و رویکرد دولت در نرخ انرژی؛ موانع مهم در صعود بورس به شمار میروند. این موضوع را اخیراً نیز شاهد بودیم که شاخص بورس بلافاصله نسبت به سقف کانال صعودی میان مدت خود یعنی سطح ۲ میلیون و سیصد هزار واحد، کنش منفی نشان داد و مجدد به کانال ۲ میلیون و 200 هزار واحدی بازگشت.
تحلیل وضعیت فعلی شاخص بورس نسبت به نرخ دلار
اگر دلار در بازار آزاد در همین محدوده ۶۰ هزار تومان نوسان کند، به احتمال زیاد شاخص بورس نیز در همین محدوده نوسان خواهد داشت؛ مگر اینکه اتفاقات مثبتی در زمینههای اقتصادی مربوط به صنایع بورسی، رخ دهد. هم اکنون در اواسط هفته دوم اردیبهشت که شاهد رشد نسبی دلار پس از اصلاح آن از سقف قیمتی هستیم، شاخص بورس در وضعیت رکود و حتی رو به پایین قرار دارد و به سمت میانه کانال ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار واحد نزدیک شده است. با همه این تفاسیر به نظر میرسد که بورس واکنش چندانی به قیمتهای هیجانی دلار در بازار آزاد نداشته و پیشرفت آن مستلزم بالا رفتن نرخ دلار نیمایی است.