رکود بی سابقه در بازار مسکن و تاثیر آن بر اقتصاد و بازار سرمایه ایران

بازار مسکن ایران زیر سایه رکود و چالش‌های اقتصادی

در سال‌های اخیر، بازار مسکن ایران با مشکلات عمیقی مواجه شده که نه تنها خانواده‌ها را از خانه‌دار شدن بازداشته، بلکه بر شاخص‌های کلان اقتصادی از جمله بازار سرمایه و بورس نیز تأثیر گذاشته است. جهش بی‌سابقه قیمت‌ها همراه با کاهش قدرت خرید خانوارها، بخصوص در کلانشهرها، باعث شده تا بازار املاک به یکی از مهم‌ترین عوامل بحران اقتصادی کشور تبدیل شود.

دلایل افت شدید معاملات در بازار مسکن

طبق اظهارنظر فعالان و کارشناسان حوزه مسکن، رکود سنگین و کاهش میزان معاملات، به حذف بخش زیادی از متقاضیان واقعی از بازار منجر شده است. در شرایط کنونی، بسیاری از مستأجران و خانه‌اولی‌ها به دلیل تورم و نبود تسهیلات مالی مناسب، از چرخه خرید مسکن خارج شده‌اند. حتی مشاوران املاک نیز اذعان می‌کنند که هیچ منطقه‌ای از پایتخت با رونق معاملاتی روبرو نیست و پیش‌بینی می‌شود این وضعیت تا پایان تابستان نیز ادامه داشته باشد.

رکود بی‌سابقه و تبعات اقتصادی آن

خشایار باقرپور، رئیس اتحادیه تعاونی‌های عمرانی تهران، تاکید دارد که چنین رکودی در پنجاه سال اخیر بی‌سابقه بوده است. وی معتقد است که خروج خریداران واقعی از بازار و کاهش ناگهانی تقاضا، نشانه‌ای از بحرانی نظام‌مند در اقتصاد کلان است که با اقدامات بخشی در حوزه مسکن قابل حل نخواهد بود. وی می‌گوید:

"تنها راهکار بازگشت رونق به بازار مسکن، اصلاحات ریشه‌ای اقتصادی در سطح کلان و فعال‌سازی مجدد توان خرید خانوارهاست."

کاهش عرضه، تهدیدی برای ثبات قیمت‌ها

طبق تحلیل کارشناسان، عرضه مسکن تقریباً به صفر رسیده است. اگرچه هم‌اکنون به دلیل شرایط رکودی تقاضا نیز پایین است، اما پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد با بازیابی قدرت خرید، این تقاضا به صورت ناگهانی وارد بازار شده و نبود عرضه کافی، می‌تواند منجر به جهش مجدد قیمت‌ها و بروز تورم شدید در بخش مسکن شود. در کوتاه‌مدت و حتی میان‌مدت، چشم‌انداز روشنی برای اصلاح شرایط فعلی تصور نمی‌شود، مگر با تدوین سیاست‌های راهبردی در اقتصاد کلان.

دولت چهاردهم و چالش سیاستگذاری مسکن

از نگاه رئیس اتحادیه تعاونی‌های عمرانی تهران، نابسامانی کنونی بازار مسکن نتیجه تصمیمات دهه‌های گذشته است و محدود به عملکرد دولت فعلی یا حتی دولت‌های پیشین نمی‌شود. او تاکید می‌کند که در طول پنجاه سال اخیر، مسکن از یک کالای مصرفی به کالای سرمایه‌ای و وسیله‌ای برای سرمایه‌گذاری تبدیل شده و همین عامل به نوسانات گسترده در بازار دارایی‌های کشور از جمله بورس و بازار رمزارزها منجر شده است.

به گفته باقرپور، دولت چهاردهم برای اصلاح ساختاری بازار نیازمند زمان و سیاستگذاری دقیق است. بهترین راهکار، ایجاد طرح‌های مشارکتی، ارتقای نقش مردم و تقویت تعاونی‌های ساختمانی است تا سرمایه‌گذاری و عرضه مسکن هدفمند و منسجم انجام شود.

اهمیت صنعت ساخت‌وساز در اقتصاد، بورس و بازار رمزارزها

صنعت ساخت‌وساز یکی از موتورهای محرک اقتصاد ایران است. بررسی‌های کارشناسان نشان می‌دهد بیش از ۳۰ درصد گردش مالی کشور وابسته به بخش ساختمان است. رکود در بازار املاک نه تنها چشم‌انداز سرمایه‌گذاری در بورس و صندوق‌های وابسته به املاک را تضعیف کرده، بلکه بر اشتغال نیز اثر منفی گذاشته است.

در نتیجه، کاهش انگیزه برای تولید و عرضه مسکن، کاهش رفاه خانوارها، افزایش حاشیه‌نشینی و کاهش سرمایه‌گذاری را نیز در پی خواهد داشت. آینده روشن زمانی رقم خواهد خورد که سیاست‌های هوشمندانه و شفاف در حوزه اقتصاد کلان و بازارهای مالی پیاده‌سازی شود.