سقوط چشمگیر بورس تهران؛ تحلیل افت شاخص و آینده بازار سهام در هفته ای که گذشت!

با پایان معاملات روز چهارشنبه، پانزدهم مرداد ۱۴۰۴، بازار سهام ایران شاهد یکی از سنگین‌ترین افت‌های سال جاری بود. شاخص کل بورس تهران با کاهش ۳۴ هزار و ۶۳۹ واحدی، معادل ۱.۳۴ درصد، به سطح ۲ میلیون و ۵۵۴ هزار و ۷۸۸ واحد رسید تا هفته را تماماً در منطقه قرمز به پایان برساند. این افت قابل توجه علاوه بر کاهش سرمایه سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی، نشانه‌ای از افزایش نگرانی در میان فعالان بازار را آشکار ساخت.

شاخص‌های مهم بورس و فرابورس؛ همه در مسیر نزول

همزمان با ریزش شاخص کل، شاخص هم‌وزن نیز با حرکت منفی همراه شد و با کاهش ۵۲۷۱ واحدی به رقم ۷۸۲ هزار و ۲۵۶ واحد رسید. این نشانه قدرت گرفتن فشار فروش در اکثر نمادها است، چرا که شاخص هم‌وزن معیار بهتری برای سنجش کلیت بازار نسبت به شاخص کل به‌شمار می‌رود. در بازار فرابورس نیز، شاهد افت ۱۲۳ واحدی شاخص و رسیدن آن به رقم ۲۳ هزار و ۵۱۱ واحد بودیم؛ امری که نشانگر فرار نقدینگی از بازارهای بورس و فرابورس به سمت گزینه‌های کم‌ریسک‌تر طی این روزهاست.

تاثیر نمادهای بزرگ بر ریزش سنگین بازار سهام

بررسی معاملات بازار سهام نشان می‌دهد که بیشترین اثر منفی و فشار فروش بر شاخص کل توسط نمادهای بزرگ و لیدرها اعمال شده است. در این میان، نمادهایی چون «فولاد مبارکه» پس از بازگشایی با نزول ۶ درصدی، بیش از ۷۴۰۰ واحد از شاخص کل را کاهش داد. به دنبال آن، نمادهای «فملی»، «شپدیس»، «شستا» و «فارس» نیز با اثرگذاری منفی هزار تا چند هزار واحدی، روند نزولی شاخص را تشدید کردند.

در میان نمادهای پرتراکنش نیز، «وبملت» با افت ۲.۴ درصدی، «خودرو» با نزول ۰.۴۹ درصدی و «وبصادر» با رشد ۱.۰۹ درصدی بیشترین حجم و ارزش معاملات را ثبت کردند؛ امری که نشان می‌دهد باوجود عقب‌نشینی، برخی از نمادها همچنان موردتوجه خریداران قرار دارند.

رفتار سرمایه‌گذاران و افزایش صفوف فروش؛ فروش، قوی‌تر از خرید

در روز جاری، تعداد ۵۷۲ نماد با کاهش قیمت مواجه شده‌اند، در حالی که فقط ۱۳۸ نماد رشد مثبتی ثبت کردند؛ آماری که حاکی از سلطه کامل عرضه و افزایش صف‌های فروش است. ارزش سفارش‌های فروش به بیش از ۲۲۷۶ میلیارد تومان رسید، در حالی که ارزش سفارش‌های خرید حدود ۵۳۰ میلیارد تومان بود. همچنین تعداد صفوف فروش با ۲۵۸ مورد، بیش از هفت برابر صف‌های خرید با ۳۵ صف بود. این وضعیت حاصل افزایش ناامیدی سرمایه‌گذاران و خروج تدریجی نقدینگی از بازار سهام است.

جریان خروج پول حقیقی از بورس و حرکت به سوی ابزارهای کم‌ریسک

آمارهای جریان پول نشان می‌دهد در معاملات امروز، جمع خروج پول حقیقی از بازار به بیش از ۲۵۰ میلیارد تومان در سهام و صندوق‌های سهامی رسید، در حالی که در صندوق‌های درآمد ثابت شاهد ورود ۱۴۰ میلیارد تومان نقدینگی بودیم. نسبت قدرت خرید حقیقی‌ها در سهام و صندوق‌های سهامی رقم منفی ۱.۱۱ را نشان داد که این امر گواهی بر غالب شدن رفتار فروشندگان است. حجم معاملات در بازار سهام و حق تقدم بالغ بر ۱۶.۹ میلیارد سهم و ارزش معاملات بیش از ۴۷۰۰ میلیارد تومان بود که افت محسوسی نسبت به روزهای صعودی‌تر بازار دارد.

ریسک‌های فعلی بازار سرمایه؛ از نرخ سود اوراق تا تأثیر متقابل رمزارز و طلا

در کنار افت شاخص‌های اصلی، توجه به روندهای موازی همچون بازار صندوق‌های طلا و افزایش نرخ سود اوراق بدهی اهمیت دارد. نرخ سود اوراق دولتی با سررسید ۹۰ روزه به حدود ۳۵ درصد رسیده و همین بازدهی بالا موجب شده بخشی از سرمایه‌ها از بورس خارج و به بازار اوراق و ابزارهای کم‌ریسک منتقل شود. تحلیل‌گران معتقدند احتمال کاهش نرخ سود در کوتاه‌مدت اندک است و این مساله به معنای تداوم رکود در بازار سهام خواهد بود.

در بازار صندوق‌های مبتنی بر طلا نیز، با افت قیمت‌های جهانی و کاهش نرخ دلار، اغلب نمادها با روند منفی کار خود را آغاز کردند. قابل ذکر است که حتی بعضی صندوق‌های اهرمی برای کاهش ریسک پرتفوی، تا سقف ۱۵ درصد به طلا روی آورده‌اند ـ اقدامی که معمولاً خارج از ضوابط بوده و واکنش نهاد ناظر را به دنبال داشته است. این رفتار بیانگر نگرانی مدیران صندوق‌ها نسبت به ریسک موجود در بازار سهام است.

شکسته شدن حمایت کلیدی ۲ میلیون و ۶۳۰ هزار واحدی؛ پیامدها و چشم‌انداز پیش‌رو

تحلیل‌گران بازار معتقدند که سطح حمایتی ۲ میلیون و ۶۳۰ هزار واحد برای شاخص کل از اهمیت راهبردی برخوردار بود؛ اما با عبور شاخص از این مرز و نبود رشد مناسب ارزش معاملات، مسیر برای تشدید فشار فروش و آغاز اصلاح عمیق‌تر باز شده است. به باور کارشناسان، بسیاری از فروشندگان فعلی دیدگاه کاملاً بدبینانه نسبت به آینده دارند، در حالی که سرمایه‌گذاران بنیادی همچنان منتظر تثبیت شرایط و روشن شدن ابهام‌ها مانده‌اند.

ادامه رکود معاملاتی و تداوم شکست سطح حمایت می‌تواند موجب شتاب گرفتن خروج نقدینگی از بازار و کاهش بیشتر شاخص‌ها شود. بازار سهام تهران در مرحله‌ای حساس قرار دارد که حتی تصمیمات کوتاه‌مدت سیاستگذاران اقتصادی می‌تواند تاثیر چشمگیری بر روند بازار باقی بگذارد.