4 دقیقه
نتایج پیمایش مشترک اتاق بازرگانی تهران و ایران‌تلنت که پاسخ‌های 735 مدیر و مالک کسب‌وکار را جمع‌آوری کرده، نشان میدهد جنگ آثار عمیقی بر تولید، نقدینگی و بازار کار داشته است. طبق این تحقیق، 90% شرکتها در دوره درگیری دچار «افت تولید» یا «توقف تولید» شده‌اند و 36% از بنگاه‌ها در پی شرایط پساجنگ در جست‌وجوی تعطیلی بخشی یا تمامی فعالیت‌های خود هستند. این آمار، نتایج هشداردهنده‌ای برای اقتصاد ایران دارد.
تأثیر بر تولید، نقدینگی و اشتغال
کاهش تولید و موج اولیه تعدیل نیرو
براساس مطالعه، تولید 74% از شرکتها پس از جنگ نسبت به قبل کاهش داشته است. تقریباً 33% شرکتها اقدام به تعدیل نیرو کرده یا در برنامه‌ریزی برای تعدیل قرار دارند و 55% از کسبوکارها در سه ماه آینده کاهش حجم تولید، فروش و نیروی انسانی را پیش‌بینی می‌کنند. تنها 14% شرکتها برنامه‌ای برای افزایش نیروی کار اعلام کردهاند که نشان‌دهنده تمرکز بر مدیریت کاهش منابع انسانی به‌جای توسعه است.
فشار نقدینگی؛ مهمترین مانع احیا
مسئله «کمبود نقدینگی و منابع مالی» به‌عنوان اصلی‌ترین مانع برای بازیابی فعالیت کسبوکارها مطرح شده و 60% پاسخ‌دهندگان این موضوع را مهمترین چالش خود دانسته‌اند. کسب‌وکارهای کوچک بیشترین آسیب را دیده‌اند؛ 63% از بنگاه‌های کوچک حداقل 50% کاهش نقدینگی را تجربه کردهاند. به‌طور ویژه بخش تولیدی و فناوری اطلاعات به ترتیب 69% و 63% شاهد کاهش نقدینگی بیش از 50% بودهاند.
دورکاری، پرداخت حقوق و سازوکارهای اضطراری
حدودیت در امکان دورکاری
نیمی از کسبوکارها (47%) توانستند دورکاری را برای حداقل 50% کارکنان فراهم کنند، اما 31% از شرکتها اساساً امکان دورکاری نداشتند. از منظر مدیریت منابع انسانی، 69% شرکتها حقوق کارکنان را به‌صورت معمول یا در قالب دورکاری پرداخت کردهاند و 18% کارکنان را در ایام جنگ به مرخصی فرستاده‌اند. برای حفظ تاب‌آوری، 38% بنگاه‌ها «تقویت ذخایر مالی اضطراری (صندوق اضطراری)» را در دستور کار خود قرار داده‌اند.
اختلال در زنجیره تأمین و زیرساخت اینترنت
دلایل اصلی کاهش درآمد
«کاهش تقاضای مشتریان» اولین و «اختلال در زیرساخت اینترنت» دومین عامل کاهش درآمد در روزهای ابتدایی جنگ گزارش شده‌اند. پس از آن اختلال در زنجیره تأمین، عملیات بانکی و کمبود نیروی کار از مهمترین موانع برای تداوم عملیات بنگاه‌ها بودهاند. قابل توجه است که بیش از 52% از شرکت‌هایی که مواد اولیه را از داخل تامین می‌کردند نیز با اختلال در تأمین مواجه شده‌اند.
کدام بخشها سریعتر بازگشتند و چشم‌انداز آتی
بخش‌های احیاشده و موانع بازگشت
در دوره پساجنگ، بخش دارویی و بهداشتی با 60% و بخش فناوری اطلاعات با 42% سریعتر به شرایط عادی فروش و رونق بازگشتهاند. با این حال، 36% از کسبوکارها از «ابهام و عدم قطعیت نسبت به تکرار درگیری» به‌عنوان مانع اصلی بازگشت فعالیت نام برده‌اند. در سطح کلان، 56% پاسخ‌دهندگان انتظار بدتر شدن شرایط اقتصادی را دارند، تنها 11% ثبات و 16% به بهبود امیدوارند.
خواسته‌های کسبوکارها از سیاست‌گذاران
مطالعات نشان میدهد مهمترین مطالبه فعالان اقتصادی «رفع تنشهای منطقهای و ایجاد محیط امن» است (51%). به موازات آن، راهکارهای تأمین مالی، حمایتهای هدفمند برای بخش‌های تولیدی و فناوری اطلاعات، تسهیل دسترسی به نقدینگی و بازسازی زنجیره تأمین داخلی اولویتهای دیگری هستند که می‌توانند به احیای سریعتر کسبوکارها، ثبات در بازار سهام و کاهش نوسان در بازارهای اقتصادی کمک کنند.
نظرات