سقوط تاریخی بورس در ۱۹ مرداد؛ تحلیل روند معاملات، پیامدها و چشم انداز بازار سرمایه

خلاصه وضعیت بازار در ۱۹ مرداد ۱۴۰۴

بورس تهران روز شنبه ۱۹ مرداد ۱۴۰۴ را با فشار فروش گسترده به پایان رساند؛ شاخص کل بیش از ۸۰۰۰ واحد افت کرد و بسیاری از نمادها در تابلوی معاملات به رنگ قرمز درآمدند. نمادهایی مانند فولاد، شپدیس و نوری از جمله سهم‌های برجسته‌ای بودند که در مرکز توجه فعالان بازار قرار گرفتند، اما کلیت بازار تحت تاثیر صف‌های فروش و جو احتیاط معامله‌گران قرار داشت. با این حال، ارزش معاملات خرد از مرز ۱۲ هزار میلیارد تومان عبور کرد که نشان می‌دهد علی‌رغم نزول شاخص، نقدینگی قابل توجهی در بازار گردش داشت.

شروع مثبت و تبدیل به ریزش در ادامه

معاملات روز شنبه کار خود را در محدوده‌ای نسبتا مثبت آغاز کردند اما در ادامه با تشدید فشار عرضه و تشکیل صف‌های فروش، روند بازار معکوس شد و شاخص کل افت شدیدی را تجربه کرد. این سقوط هم‌زمان با سالگرد ریزش تاریخی بورس در ۱۹ مرداد ۱۳۹۹ است و همین موضوع واکنش‌های فعالان بازار و تحلیلگران را برانگیخته است. بخش قابل توجهی از فعالان بازار سرمایه به دنبال یافتن شباهت‌ها و تفاوت‌های شرایط فعلی با وضعیت سال‌های گذشته هستند تا سناریوهای محتمل را بررسی کنند.

اخبار موثر بر بازار؛ سخنان رئیس سازمان بورس و هماهنگی با وزیر اقتصاد

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرده که وزیر اقتصاد از زمان انتصاب خود ارتباط تنگاتنگی با بازار سرمایه داشته و در دوره پساجنگ نیز هماهنگی‌ها بیشتر شده است. ایشان تاکید کرد که وزیر اقتصاد توجه خود را به کل اقتصاد معطوف می‌کند اما حمایت از بازار سرمایه ادامه دارد. این پیام‌ها در کنار اخبار سیاست‌گذاری می‌تواند تا حدی بر روان بازار اثرگذار باشد و انتظارات سرمایه‌گذاران را شکل دهد.

آمار معاملات و نقش صندوق توسعه بازار سرمایه

داده‌های مدیریت نظارت بر بورس‌ها نشان می‌دهد که مجموع ارزش معاملات بورس تهران و فرابورس در روز شنبه به حدود ۱۰ هزار و ۷۶۲ میلیارد تومان رسیده است؛ این عدد شامل معاملات سهام و حق‌تقدم، صندوق‌های سهامی و مختلط، اختیار معامله و صندوق‌های طلا و همچنین معاملات در بازارهای کالا و انرژی می‌شود. همچنین آمار صندوق توسعه بازار سرمایه نشان می‌دهد که ترکیب پرتفوی این صندوق بین ۲۱ خرداد و ۱۵ مرداد تغییر قابل‌توجهی داشته و وزن سهام کوچک و متوسط در پرتفوی افزایشی چشمگیر را تجربه کرده است.

ترکیب صنعتی پرتفوی صندوق توسعه بازار

بر اساس آمار منتشرشده، پس از سایر صنایع که سهمی ۲۵ درصدی دارند، سهم صنعت خودرو و ساخت قطعات از پرتفوی صندوق ۱۶ درصد، محصولات شیمیایی ۱۱ درصد، و بانک‌ها و موسسات اعتباری و فلزات اساسی هر کدام ۱۰ درصد گزارش شده است. پس از اینها صنایع چندرشته‌ای، فرآورده‌های نفتی، سیمان، سرمایه‌گذاری‌ها و صنایع غذایی و دارویی هر یک بخشی از پرتفوی صندوق را تشکیل می‌دهند. این جابجایی نشان‌دهنده گرایش صندوق به افزایش وزن در سهام کوچک و متوسط است که می‌تواند ریسک و بازدهی پرتفوی را تغییر دهد.

تابلوی بورس و نماگرها

وضعیت تابلوی معاملات در روز ۱۹ مرداد اکثراً قرمز بود و شاخص کل با افتی بیش از ۸۰۰۰ واحد به سطح حدودی ۲,۵۶۲,۰۰۰ واحد رسید. ارزش معاملات خرد از مرز ۱۲ همت گذشت و ارزش بازار نیز به حدود ۷۷,۵۴۶,۲۵۲.۴۳۱ میلیارد ریال گزارش شد. این ارقام نشان می‌دهد که با وجود نزول شاخص، حجم و ارزش معاملات قابل‌توجهی ثبت شده و نقدینگی همچنان در بازار فعال است.

پیامدها برای سرمایه‌گذاران و بازار رمزارزها

ریزش شاخص و افزایش فشار فروش می‌تواند موجب کاهش ریسک‌پذیری در میان سرمایه‌گذاران خرد شود و تقاضا برای دارایی‌های پرریسک مثل سهام کوچک یا بعضی از رمزارزها را کاهش دهد. از سوی دیگر، سرمایه‌گذاران نهادی که تغییرات پرتفوی صندوق توسعه بازار را دنبال می‌کنند، ممکن است فرصت‌هایی در سهام کوچک و متوسط ببینند. بازار رمزارزها و پروژه‌های بلاکچین نیز به‌صورت غیرمستقیم از وضعیت کلی اقتصاد و جریان نقدینگی متاثر می‌شوند؛ کاهش ریسک‌پذیری ممکن است تقاضا برای دارایی‌های دیجیتال را محدود کند، اما در صورت ثبات سیاست‌گذاری و بهبود انتظارات، دوباره شاهد ورود سرمایه به بازارها باشیم.

جمع‌بندی و راهبردهای پیشنهادی

وضعیت بازار در ۱۹ مرداد یک هشدار نسبت به شکنندگی بازار در مواجهه با جریان‌های روانی و سیاسی است. توصیه می‌شود سرمایه‌گذاران:

• پرتفوی را متنوع نگه دارند و از تمرکز بیش از حد در یک صنعت یا نماد خودداری کنند.
• به جای تصمیمات هیجانی، بر تحلیل بنیادی و مدیریت ریسک تمرکز کنند.
• نوسانات را به‌عنوان فرصت برای بازنگری در استراتژی بلندمدت ببینند، نه فقط واکنش کوتاه‌مدت.

با توجه به آمار معاملات و تغییرات ترکیب پرتفوی صندوق توسعه بازار، توجه به سهام کوچک و متوسط و تحلیل جریان نقدینگی می‌تواند در ماه‌های آتی اهمیت بیشتری پیدا کند.