دبی، شهری که با رشد سریع و زندگی لوکس شناخته می‌شود، در حال تحول بازار املاک خود با استفاده از فناوری بلاکچین است. به جای کاهش قیمت‌ها در بخش املاک لوکس، شهر دبی رویکردی نوین برای مالکیت ارائه داده است: سرمایه‌گذاری ملکی کسری از طریق توکنایز کردن.
در ۲۵ می، اداره اراضی دبی (DLD) با رونمایی از پلتفرم Prypco Mint، گامی بزرگ در حوزه املاک برداشت. این پلتفرم مبتنی بر ریپل ایکس‌آرپی لجر و با پشتیبانی دولتی، به ساکنان امارات امکان خرید سهم قانونی از املاک را با حداقل ورودی ۲۰۰۰ درهم (حدود ۵۴۵ دلار) می‌دهد. هدف Prypco Mint این است که تا سال ۲۰۳۳ حدود ۱۶ میلیارد دلار از دارایی‌های ملکی را توکنایز کند و امکان سرمایه‌گذاری در بازار املاک دبی را برای طیف وسیعی از افراد فراهم آورد.
هر توکن بر روی این پلتفرم، به ثبت رسمی ملک در دبی متصل است و نقش سند مالکیت قانونی را ایفا می‌کند؛ راهکاری که بسیاری از پروژه‌های بلاکچینی در جهان با آن چالش داشته‌اند. این پروژه با همکاری شرکت فین‌تک Ctrl Alt بریتانیا توسعه یافته و به طور کامل تحت نظارت مرجع تنظیم دارایی‌های مجازی دبی قرار دارد تا حفظ امنیت و حقوق مصرف‌کنندگان تضمین شود.
در حال حاضر، فاز آزمایشی این پلتفرم فقط برای دارندگان شناسه اماراتی فعال بوده و در یک محیط آزمایشی ویژه تکنولوژی‌های جدید املاک اجرا می‌شود. اگر این فاز موفق باشد، اداره اراضی دبی قصد دارد در بازه زمانی ۱۲ تا ۱۸ ماه آینده و پس از اخذ مجوزهای لازم، مسیر را برای سرمایه‌گذاران خارجی نیز باز کند.
Prypco Mint تنها یک پروژه فناورانه نیست، بلکه بخش مهمی از راهبرد توسعه املاک دبی تا ۲۰۳۳ محسوب می‌شود. این راهبرد بر دیجیتالی‌سازی، افزایش شمول و مدرن‌سازی بازار املاک تمرکز دارد. در حالی که تقاضا برای املاک دبی به اوج خود رسیده، گزارش Henley & Partners در سال ۲۰۲۵ نشان می‌دهد که این شهر دارای یک پایگاه سرمایه‌گذاری قوی با بیش از ۸۱,۲۰۰ میلیونر، ۲۳۷ سانتی‌میلیونر و ۲۰ میلیاردر است.
دسترسی مستقیم به بازار سودآور املاک دبی تاکنون به دلیل هزینه‌های ورود بالا و پیچیدگی‌های اداری برای سرمایه‌گذاران عادی دشوار بوده است. اما توکنایز کردن دارایی‌ها، همان‌گونه که در Prypco Mint اجرا شده، شرکت در این بازار را به صورت قانونی، مقرون به صرفه و تحت نظارت قانونی ممکن می‌سازد؛ امری که ساختارهای سنتی قادر به ارائه آن نبوده‌اند.
بازار املاک دبی رشد چشمگیری داشته است. در سال ۲۰۲۴، ارزش معاملات به ۷۶۱ میلیارد درهم (حدود ۲۰۵ میلیارد دلار) رسید که نسبت به سال قبل ۳۶ درصد رشد حجمی و ۲۰ درصد افزایش ارزش را نشان می‌دهد. بیش از ۲.۷۸ میلیون معامله و قرارداد اجاره منعقد شد و مناطقی مانند دبی مارینا و بیزینس بی کانون توجه سرمایه‌گذاران بودند. قیمت هر فوت مربع ملک در این مناطق در اوایل ۲۰۲۵ به ۲۳۰۰ درهم (۶۲۶ دلار) رسید و همچنان افزایش دارد. خرید یک آپارتمان به طور متوسط ۵ میلیون درهم (۱.۳۶ میلیون دلار) سرمایه می‌خواهد و بیشتر افراد عادی از ورود به این سطح قیمتی ناتوان هستند.
با توکنایز کردن مبتنی بر بلاکچین، این دارایی‌های گران‌قیمت به واحدهای کوچک و قابل معامله تقسیم می‌شوند؛ برای نمونه ۱ درصد سهم از یک ملک ممکن است ۵۰,۰۰۰ درهم (۱۳,۶۰۰ دلار) قیمت داشته باشد و حداقل ورودی ۲,۰۰۰ درهم (۵۴۵ دلار) است. این ساختار، طیف گسترده‌تری از سرمایه‌گذاران را وارد بازار املاک دبی می‌کند.
فرآیند انجام معاملات هم بسیار سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر است. هزینه‌های تراکنش در دور جدید فقط حدود ۰.۵ درصد است و معاملات کمتر از ۱۰ دقیقه با قراردادهای هوشمند بلاکچینی انجام می‌شود. در حالی که معاملات سنتی املاک با هزینه‌های بین ۱۰ تا ۱۵ درصد و ماه‌ها زمان همراه است.
برای سرمایه‌گذاران، توکنایز کردن املاک صرفاً زمینه ورود کم‌هزینه را فراهم نمی‌کند، بلکه سود دوره‌ای نیز ایجاد می‌کند. میانگین سود اجاره املاک در مناطقی مانند دبی مارینا بین ۶ تا ۸ درصد در سال است. به این معنی که سرمایه‌گذاری ۱۰,۰۰۰ دلاری بر توکن ملک می‌تواند سالانه ۶۰۰ تا ۸۰۰ دلار سود داشته باشد که از طریق قراردادهای هوشمند به طور خودکار توزیع می‌شود. این بازدهی منظم، سرمایه‌گذاران را به نگهداری بلندمدت این توکن‌های ملکی تشویق می‌کند و ثبات و شفافیت بیشتری به بازار می‌آورد.
جمعیت دبی، به ویژه جامعه مهاجرین، با رشد ۴.۵ درصدی در سال ۲۰۲۴ به ۸.۹ میلیون نفر رسیده است. بسیاری از ساکنان از پس خرید سنتی ملک برنمی‌آیند، اما Prypco Mint برای این گروه فرصت مناسبی ایجاد کرده تا در رشد بازار املاک دبی سهیم شوند و مشارکتی فراگیرتر و شمول‌پذیرتر رقم بزنند.
این تحول تنها مختص به دبی نیست. توکنایز کردن املاک در سطح جهانی هم در حال رشد است و ایالات متحده در این عرصه پیشتاز است. پلتفرم‌هایی مانند RealT و Lofty خرید سهام کسری املاک را حتی با مبالغی کمتر از ۵۰ دلار امکان‌پذیر می‌کنند. بر اساس گزارش ScienceSoft در سال ۲۰۲۵، بیش از ۹۷۰ ملک آمریکا توسط RealT توکنایز شده و ۸۸ درصد کاربران کمتر از ۵,۰۰۰ دلار سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
افزایش حضور سرمایه‌گذاران خرد در این پلتفرم‌ها، نشانگر اعتماد رو به رشد به فناوری بلاکچین در مدیریت و معامله دارایی‌های واقعی است. با این حال، چالش‌هایی همچون نبود قابلیت تعامل بین پلتفرم‌ها وجود دارد و انتقال یا معامله توکن‌های ملکی میان پلتفرم‌های مختلف همچنان دشوار است.
بانک‌ها و نهادهای مالی بزرگ تلاش دارند با ایجاد چارچوب‌های یکپارچه این مشکلات را حل کنند. برای مثال، همکاری Swift با Chainlink، Citi و BNY Mellon در حال تدوین راهکارهایی برای انتقال ساده‌تر دارایی‌های توکنایز بین سیستم‌های مالی سنتی و بلاکچین است که در صورت موفقیت، نقدشوندگی و کارایی دارایی‌های ملکی توکنایز را افزایش خواهد داد.
مدل‌های تجاری جدید نیز در حال ظهور است؛ برای نمونه پلتفرم Parcl به افراد امکان می‌دهد به جای مالکیت واقعی، روی شاخص قیمت املاک سرمایه‌گذاری کنند، تا راه‌های تازه‌تری برای کسب سود از بازار املاک فراهم شود.
هرچند نوآوری در این حوزه سریع است، اما تا توسعه کامل هنوز موانعی باقیست. قوانین و مقررات درباره چگونگی ادغام املاک توکنایز شده در ساختارهای رهنی و چارچوب‌های قانونی هنوز شفاف نیست. دستیابی به رشد چشمگیر، نیازمند ارایه دستورالعمل‌های قانونی روشن برای صادرکنندگان و سرمایه‌گذاران خواهد بود.
افق این بازار بسیار روشن است. پیش‌بینی Deloitte حاکی از آن است که ارزش کل بازار املاک توکنایز از ۳۰۰ میلیارد دلار در ۲۰۲۴ به ۴ تریلیون دلار در ۲۰۳۵ خواهد رسید. در منطقه شورای همکاری خلیج فارس نیز ارزش بازار تا ۲۰۲۵، به ۴.۶۷ تریلیون دلار می‌رسد و بخش بزرگی از این بازار در قالب توکنایز اداره خواهد شد.
شرکت‌هایی مانند Securitize، بسته‌های سرمایه‌گذاری با تنوع جغرافیایی و نوع دارایی ایجاد کردند تا سرمایه‌گذاران بتوانند ریسک خود را مدیریت کنند. طبق گزارش McKinsey، در سال ۲۰۲۴ مراکز داده (دیتاسنترها) با بازدهی ۱۱.۲ درصدی پیشتاز بود و بخش لوکس بازار املاک دبی هم رشد سالانه ۵ تا ۸ درصدی را حفظ کرده است. بسیاری از املاک توکنایز شده با سود دوره‌ای از اجاره، رشد سرمایه‌ای را با درآمد غیرفعال ترکیب می‌کند. البته عملکرد این بازده بسته به محل ملک، تقاضا و کارمزد پلتفرم‌ها (معمولاً ۱ تا ۳ درصد سالانه) می‌تواند متفاوت باشد.
نقدشوندگی کماکان یکی از مهم‌ترین چالش‌هاست. بازار ثانویه توکن‌های ملکی هنوز در مرحله شکل‌گیری است و نبود تقاضای خرید، می‌تواند فروش و شفافیت قیمتی را دشوار کند. ریسک‌های مرتبط با رمزارزها و کیف پول‌های دیجیتال نیز سرمایه‌گذاران را در معرض نوسانات بازار بزرگتر دارایی‌های دیجیتال قرار می‌دهد.
همزمان، چارچوب‌های قانونی و مالیاتی هنوز در حال تکامل‌اند و رویکرد کشورها به سود سرمایه و درآمد از اجاره توکن‌ها متفاوت است. با نزدیک‌تر شدن قوانین جهانی، محیط این بازار بالغ‌تر می‌شود اما مقررات جدید می‌تواند بر راهبردهای سرمایه‌گذاری و الزامات بین‌المللی تأثیر بگذارد.
در اصل، ارزش توکنایز کردن املاک بلاکچینی در جایگزینی مالکیت سنتی نیست، بلکه ایجاد دسترسی وسیع‌تر، افزایش کارایی و شفافیت است. پلتفرم‌هایی چون Prypco Mint با کاهش موانع مالی، سریع‌تر کردن معاملات و ارایه بستر قانونی، سرمایه‌گذاری ملکی را برای گروه جدیدی از سرمایه‌گذاران ممکن ساخته‌اند.
آینده این بخش به وضوح مقرراتی بیشتر، پیشرفت فناورانه و آموزش مداوم سرمایه‌گذاران وابسته است. با پیشگامی دبی در این حوزه، احتمالاً توکنایز کردن املاک، آینده بازار املاک جهانی را دوباره تعریف خواهد کرد و رویکردی فراگیر و کارآمدتر برای مالکیت به ارمغان می‌آورد.
نظرات
ارسال نظر