رشد سبز بورس تهران: بهترین عملکرد شاخص پس از دوران جنگ و بررسی عوامل موثر

بازگشت شاخص‌ها به مدار صعودی در بازار بورس

در نخستین روز معاملاتی هفته، بازار سرمایه ایران شاهد بازگشتی قابل توجه به روند صعودی بود و شاخص کل بورس تهران پس از مدت‌ها رکود، یک رشد ۱.۵۲ درصدی را تجربه کرد. این افزایش چشمگیر، بهترین عملکرد شاخص بورس پس از پایان جنگ به حساب می‌آید. نمادهای مختلف بازار که مدتها در سایه نااطمینانی و فشار فروش قرار داشتند، بار دیگر رنگ سبز را به تابلوی بورس بازگرداندند؛ نشانه‌ای امیدوارکننده برای فعالان و سرمایه‌گذاران بازار سرمایه، بازار سهام و علاقه‌مندان اقتصاد و دارایی‌های مالی در کشور.

تحول شاخص هم‌وزن و رکورد شکست خورده نزول

علاوه بر شاخص کل، شاخص هم‌وزن که نمایان‌گر دقیق‌تر وضعیت کلی بورس تهران است نیز از رکود تاریخی خود خارج شد. این شاخص، پس از ۱۴ روز معاملاتی پیاپی کاهش، سرانجام مسیر خود را تغییر داد و با رشد ۰.۳۴ درصدی بارقه امید را به میان معامله‌گران بازگرداند. رکورد نزول ۱۴ روزه، بی‌سابقه‌ترین افت شاخص هم‌وزن از آغاز معاملات بوده و فشار سنگینی را طی هفته‌های گذشته به بازار تحمیل کرد. این امر گواهی بر میزان ناامیدی، افزایش فشار فروش و خروج نقدینگی حقیقی از بازار سرمایه ایران داشت.

عملکرد فرابورس و ارزش معاملات

در بازار فرابورس نیز شاخص کل این بازار موفق شد با افزایش ۰.۳۸ درصدی بخشی از روند نزولی اخیر را جبران کند. با وجود این رشدها، خروج قابل توجه ۲۰۱ میلیارد تومان سرمایه حقیقی از مجموع بازار در روز گذشته رقم خورد که حکایت از تردید و احتیاط سرمایه‌گذاران حقیقی در بازگشت به بورس دارد. ارزش معاملات خرد بازار به بیش از ۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان رسید که هنوز نسبت به میانگین ماه‌های اخیر پایین قلمداد می‌شود و نشان‌دهنده ضعف جریان نقدینگی در بازارهای مالی است.

بررسی دلایل بازگشت موقت بازار به مسیر رشد

صعود ناگهانی شاخص‌های بازار در روزهای اخیر زمینه‌ساز شکل‌گیری موجی از پرسش‌ها درباره دلایل این تغییر روند شده است. کارشناسان و تحلیل‌گران بازار سرمایه بر این باورند که دو عامل اساسی در چرخش کوتاه‌مدت بورس نقش داشته است: نخست، افت شدید قیمت سهام بسیاری از شرکت‌ها طی دو هفته اخیر که سبب شد بسیاری از سهم‌ها به محدوده‌های ارزنده و کمتر از ارزش ذاتی خود برسند و مجدداً مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گیرند. دوم، فروکش نسبی تنش‌های سیاسی و افزایش احتمال آغاز مذاکرات دیپلماتیک بود که باعث تقویت فضای ریسک‌پذیری و تحریک تقاضا در برخی نمادها شد.

در بازه زمانی دو هفته گذشته، شاخص کل بورس تهران با نزولی سریع بیش از ۱۱.۶ درصد افت کرد و کانال‌های حمایتی مهم را پشت سر گذاشت. در این شرایط بسیاری از نمادهای بنیادی با افت شدید قیمت تبدیل به گزینه‌های جذاب برای فعالان حرفه‌ای بازار شدند. همچنین انتشار اخبار غیررسمی درباره کاهش تنش‌های سیاسی و احتمال شروع مذاکرات باعث شد امیدهای جدیدی در دل بعضی سهامداران شکل گیرد. با این حال، باید توجه داشت که رشد اخیر شاخص‌ها همچنان شکننده بوده و خروج مستمر سرمایه حقیقی و حجم پایین معاملات نشان‌دهنده عدم اطمینان عمومی نسبت به پایداری روند صعودی بازار سرمایه و بازار سهام کشور است.

بازار سرمایه ایران؛ نیازمند اصلاحات ساختاری و سیاست‌های پایداری

نگاهی به عملکرد سالانه بورس تهران نشان می‌دهد با وجود رشد روز گذشته، شاخص کل از ابتدای سال تاکنون شاهد کاهش ۱.۲ درصدی بوده است. بازار سهام که در اردیبهشت‌ماه موفق شده بود تا سطح ۳ میلیون و ۲۵۲ هزار واحد پیشروی کند و بازدهی ۲۰ درصدی نسبت به ابتدای سال ثبت نماید، با آغاز موج نزولی شدید و شکست پیاپی حمایت‌ها عملاً تا به امروز به بازدهی منفی بازگشته است.

این وضعیت بیانگر آن است که بدون وجود حمایت‌های بنیادی و اتخاذ رویکردهای روشن و شفاف در سیاست‌گذاری اقتصادی، بازار سرمایه با تغییرات کوتاه‌مدت و ناپایدار مواجه خواهد بود. تجربه ماه‌های اخیر نشان داد که حمایت مقطعی و صرفاً تزریق منابع یا دخالت سطحی بر تابلوی معاملات نمی‌تواند راهکار بلندمدت برای بازگرداندن اعتماد عمومی و رشد پایدار بورس باشد. آنچه مورد نیاز بازار سهام، اقتصاد و سرمایه‌گذاران بورسی و فعالان حوزه بلاکچین و رمزارزها است، تدوین سیاست‌های مشخص، شفاف و استوار بر بنیان‌های اقتصاد کلان، اصلاح نرخ بهره، تعیین سیاست ارزی، تسهیل ورود سرمایه‌گذاران نهادی و افزایش شفافیت اطلاعات مالی شرکت‌هاست.

اهمیت پایداری در سیاست‌گذاری اقتصادی و حمایت منطقی

مسئله اصلی برای بازار سرمایه کشور نه برگزاری موج‌های کوتاه‌مدت مثبت، بلکه ایجاد بسترهای بنیادین برای بهبود مستمر اطمینان و ثبات است. کاهش ریسک‌های سیستماتیک از طریق اصلاح قوانین، رفع موانع حقوقی و قانونی، تقویت شفافیت صورت‌های مالی، بهبود سیاست‌های ارزی و بانکی و همچنین فراهم‌سازی زیرساخت‌های مناسب برای ورود سرمایه‌گذاران بزرگ، می‌تواند موتور محرک رشد پایدار و استقلال اقتصادی بازار سرمایه ایران باشد.

رکود و تردید در سایر بازارهای مالی؛ ارز، طلا و سکه

فضای رکودی و ایستایی تنها محدود به بازار سهام نیست و بازارهای موازی همانند ارز، طلا و سکه نیز طی هفته‌های اخیر تحت تأثیر عدم قطعیت‌های اقتصاد کلان در انتظار روشن شدن مسیر آتی هستند. عدم جهش قیمتی در این بازارهای دارایی نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران ترجیح داده‌اند منتظر نتیجه تحولات مهمی همچون مذاکرات سیاسی، تعیین مسیر نرخ ارز و روند تورمی بمانند تا پس از مشخص شدن جهت متغیرهای کلیدی نسبت به ورود سرمایه جدید یا مهاجرت به دارایی‌های امن یا ریسکی تصمیم‌گیری کنند.

توقف یا چرخش؟ آینده بازار سرمایه در گرو اصلاحات اساس

گرچه رشد روز گذشته شاخص‌های بورس کورسوی امیدی برای فعالان بازار سهام، تحلیل‌گران مالی و علاقه‌مندان بازار رمزارزها و بلاکچین به شمار می‌رود، اما هنوز نمی‌توان با قاطعیت از تغییر کلی روند بازار سخن گفت. ادامه رشد بازار بیش از هر چیز نیازمند اصلاحات ساختاری، ایجاد محیطی رقابتی و کاهش ریسک‌های سیستماتیک است. وضع موجود نشان می‌دهد هر صعود بدون پشتوانه‌ای مستحکم می‌تواند زمینه‌ساز ریزش جدیدی شود. اکنون همه نگاه‌ها به سیگنال‌های مهم سیاست‌گذاران، تحولات اقتصاد کلان، تصمیمات مربوط به حمایت از استارتاپ‌های فین‌تک، کاهش موانع سرمایه‌گذاری و همچنین سیاست‌های شفاف در حوزه رمزارزها و هماهنگی با تحولات جهانی در بلاکچین دوخته شده است.

در نهایت آنچه بازار سرمایه و کل اقتصاد ایران نیاز دارد، تغییری بنیادین و هوشمندانه است تا بستر لازم برای رشد پایدار، توسعه بازار سهام، جذب سرمایه جدید و استفاده از فرصت‌های حوزه ارز دیجیتال و فناوری‌های مالی مدرن فراهم شود. تنها با این تغییرات اصولی، بازار سرمایه بار دیگر می‌تواند به موتور اصلی رشد اقتصادی ایران بدل گردد؛ نقشی که در ماموریت توسعه کشور، بخش مهمی از سیاست‌های کلان اقتصادی باید به آن اختصاص یابد.