تأثیر خروج مهاجران افغان بر اقتصاد ایران و بازارهای مالی

پیامدهای اقتصادی کاهش جمعیت مهاجران افغان در ایران

افزایش هزینه کالاهای اساسی، عدم تعادل در عرضه و تقاضای گاز، برق و آب، همواره مورد توجه تحلیلگران اقتصادی و فعالان بازار سرمایه بوده است. یکی از مهم‌ترین عوامل بروز چنین مشکلاتی را باید در سوءمدیریت ساختاری جست‌وجو کرد؛ مسئله‌ای که با حضور گسترده مهاجران افغان در ایران نیز پیوند خورده است.

کاهش مصرف انرژی و اثرگذاری بر بخش‌های اقتصاد کلان

مسئولان اقتصادی خاطرنشان می‌کنند که کاهش حداقل ۱۰ درصدی مصرف آب، برق و گاز کشور برای رسیدن به تعادل ضروری است؛ رقمی که تقریباً معادل سهم مصرف‌کنندگان افغان در ایران به شمار می‌آید. این جمعیت مهاجر نه تنها مالیات پرداخت نمی‌کنند و از قید خدمت وظیفه عمومی نیز معاف هستند، بلکه مصرف قابل توجهی در حوزه انرژی و زیرساخت‌های خدماتی دارند.

تأثیر مهاجران بر آموزش، بازار کار و رفاه اجتماعی

ورود دانش‌آموزان افغان به مدارس و استفاده آن‌ها از امکانات آموزش و پرورش، منابع ارزشمند آموزشی ایرانیان را به جای ارتقاء کیفیت، صرف گسترش فضاهای آموزشی می‌کند. در بازار کار نیز تصور ارائه نیروی کار ارزان توسط مهاجران افغان، دیگر چندان صحت ندارد و حتی در سال‌های گذشته نیز سود اصلی حضور این نیروها نصیب برخی کارفرمایان عمده شد که عموماً بابت کارگران مهاجر بیمه‌ای نیز پرداخت نکردند؛ موضوعی که به تضعیف موقعیت کارگران ایرانی در بازار سهام و اشتغال انجامیده است.

چالش‌های اجتماعی و نگاه به آینده بازارهای مالی

بخش بزرگی از مهاجران افغان به انتخاب خود وارد ایران شده‌اند و کمتر جنبه پناهندگی دارند. حضور آن‌ها علاوه بر تحمیل هزینه‌هایی به سیستم رفاهی و درمانی کشور، باعث نارضایتی بخشی از جامعه ایرانی شده است که شاهد دریافت خدمات عمومی توسط مهاجران اغلب بدون پرداخت مالیات یا یارانه هستند. تمامی این عوامل حتی بر تحولات بازار ارز و بورس ایران هم تأثیرگذار است و لزوم بازنگری در سیاست‌های مهاجرتی و اقتصادی را گوشزد می‌کند.