سهام بین
نوسان کاملا" طبیعی بورس و سردر گمی سهامداران/ نبود پیش‌‌بینی و تکیه بر P/ E
کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه نوسان بورس ، کاملا" طبیعی است ، اعلام کرد : سردرگمی سهامداران تا زمان شفاف‌‌سازی دولت ادامه دارد .
محسن عباسی با انتشار مطلبی با عنوان " چالش ضعف تقاضا در بازار سهام" در دنیای اقتصاد اعلام کرد: سردرگمی سرمایه‌‌گذاران یکی از مهم‌ترین دلایل نوسان قیمت سهام طی روزهای اخیر محسوب می‌شود.
به‌نظر می‌رسد پس از افت شدید سال گذشته، بازار در انتظار توجه دولت و ارکان دولتی است. چرا که به لحاظ ارزندگی، سهام اغلب شرکتها در این محدوده قرار دارند. در بازارهای جهانی نیز قیمت محصولات اعم از فلزات با افزایش قابل‌توجهی همراه شده است. اتفاقات اخیر به هیچ‌عنوان تحت‌تاثیر عوامل بنیادی نیست و نباید انتظار داشت به واسطه انتشار گزارش‌‌‌‌‌‌های ۶ ماهه شرکتها یا با رشد قیمت نفت بازار سهام سریعا مثبت شود. چون چنین عواملی اثر را در جریان معاملاتی از قبل نشان داده است.
ضعف تقاضا ؛ مشکل اساسی بورس
به‌نظر می‌رسد مشکل اساسی بازار سرمایه ، ضعف تقاضا است. هر چند میزان عرضه قابل‌توجه نیست اما به دلیل ضعف در نقطه مقابل که تقاضا است، عرضه‌ها در بازار به وضوح قابل رویت می‌شوند. حجم معاملات هم در ارقام بالایی قرار ندارد اما به دلیل ضعف معامله‌‌گران در موقعیت خرید چنین شرایطی ایجاد می‌شود.
در این میان برخی سرمایه‌‌گذاران حقیقی و حقوقی اقدام به نوسان‌‌گیری می‌کنند. به‌گونه‌‌ای که طی ۲ روز معاملاتی بازار منفی، روز سوم منفی‌‌ها جمع می‌شود، بازار برای روز چهارم مثبت و صف خرید و در روز پنجم سطح عرضه از تقاضا بطور مجدد پیشی می‌گیرد. این اتفاق به الگویی در بازار تبدیل شده به طوری که در محدوده زمانی یک هفته‌‌ای تمام این رویداد‌‌ها در سطح داد و ستد‌‌ها است.
درباره چرایی ضعف تقاضا در بازار هم دلیل بنیادی نبوده بلکه بیشتر وابسته به متغیرهای غیراقتصادی است. عدم اطمینان درباره آینده و عملی نشدن وعده‌های رئیس دولت جدید تا این لحظه، موجب افزایش احتیاط و گاه ترس در جریان معاملات شده است. البته این شرایط دائمی نیست و سرانجام از چنین دورانی نیز عبور خواهیم کرد و بطور مجدد ملاک انتخاب سهام شرایط بنیادی خواهد شد.
نوسان کاملا" طبیعی ماه های اخیر !
با اینکه بازار چند ماهی است در مدار نوسانی است اما این موضوع کاملا طبیعی ارزیابی می‌شود. چرا که سرمایه‌‌گذاران به دلیل مسائل مطرح شده از خرید سهام در قیمت‌های بالا هراس دارند. دیروز منفی‌‌‌‌های بازار خریداری شد و امروز احتمالا از منفی به مثبت حرکت می شود. مجددا بازار برای یک یا دو روز معاملاتی مثبت و در ادامه عرضه‌ها کلید می‌‌خورند.
تا زمانی که شفاف‌‌سازی از سوی دولت در حوزه بازار سرمایه صورت نگیرد از هیچ الگویی تبعیت نخواهد شد . در این میان زمزمه‌‌هایی مبنی بر تغییر قیمت گذاری به گوش می‌رسد و همین سیگنال کافی است سهامداران دست به عصا شوند.
به‌عنوان مثال در حوزه فولاد اعلام شده ارتباط فولاد و دلار قطع می‌شود که چند معنی دارد. نخست بازگشت به قیمت‌‌گذاری دستوری و دیگر اینکه بی توجهی به بازار جهانی و قیمت روز معاملاتی قبل، ملاک قیمت‌‌گذاری امروز قرار خواهد گرفت.
در حوزه خودرو هم اعلام شده از سال آینده ، پیش‌فروش حذف خواهد شد که نامفهوم است. مشخص نیست قیمت خودرو ، آزاد خواهد شد یا اینکه خودرو سازان ملزم می‌شوند به‌جای ۱۰۰ هزار محصول، ۵۰۰ هزار محصول عرضه کنند؟
ابهامات این‌چنینی به‌وفور وجود دارد. دولت به‌عنوان متولی قانون‌‌‌‌گذاری، چندان صریح سخن نمی‌گوید. بنابراین ابهام و سردرگمی سیاست‌ها در بازار سهام نیز نمایان می‌شود. کما اینکه ریزش سال گذشته از اذهان پاک نشده و تعداد سرمایه‌‌گذاران ریسک‌پذیر هم به نسبت سال‌های گذشته کاهش چشمگیری داشته است.
ابهام در مقصد پول های خروجی از بورس
فارغ از این موارد، درباره اینکه سرمایه‌های خارج‌شده از بورس به سمت کدام بازار حرکت می‌کند نیز متاسفانه آماری وجود ندارد. به‌نظر می‌رسد اکنون بخشی از پول خارج شده از بازار سهام به سمت اوراق با درآمد ثابت و سپرده‌های بانکی و بخش قابل‌توجه دیگر نیز به سمت رمز‌‌ارز‌‌ها تغییر مسیر داده‌‌اند. صرف ارز در راستای خرید منزل در خارج نیز از دیگر اقدامات سرمایه‌‌گذاران است.
حجم بدهی‌‌های دولت و ابهام در چشم‌‌انداز فروش نفت شرایط را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و به‌نظر می‌رسد با توسعه هلدینگ ها و شرکت‌های سرمایه‌‌‌‌گذاری به بازار بدهی و انتشار اوراق بدهی در کنار دولت با نرخ‌‌‌های ۱۹ تا ۲۰ درصد به‌راحتی می‌توانند پروژه‌ها را به مرحله اجرا برسانند.
خرید شرکت جدید یا راه‌‌اندازی خط تولید از دیگر مزایای انتشار اوراق بدهی خواهد بود و یکی از شرکت‌های بزرگ بورسی ۵ هزار میلیارد تومان کسری دارد و نباید در بازار اقدام به فروش سهام کند. تامین نقدینگی از محل انتشار اوراق بدهی چنین مشکلی را بر‌طرف می‌کند و احتمالا از این طریق نقدینگی به سمت بازار سهام میل پیدا خواهد کرد.
عدم امکان پیش‌‌بینی و تکیه بر P/ E
پیش‌‌بینی از آینده بازار با توجه به اینکه دولت بازیگر اول بازار سهام بوده با خطا همراه خواهد بود. چون مشخص نیست برنامه‌ها چگونه پیش خواهد رفت. ولی در این میان می‌توان به ارزندگی شرکتها استناد کرد. انتظار می رود میانگین معمولی P/ E در حدود ۴ یا ۵ مرتبه برای چند ماهی باقی‌بماند اما در نهایت همانند اواخر سال ۹۸ ، افزایش یابد. آزاد شدن فنر با توجه به پایین بودن سطح P/ E برای آینده حداقل تا پایان سال دور از انتظار نیست.
قیمت‌های فعلی هم برای ورود سرمایه‌‌گذاران بسیار کم‌ریسک ارزیابی می‌شود. بازار سهام در ایران و دنیا نشان داده، روند نزولی همیشگی نیست و به شرایط ارزندگی و بنیادی بازخواهد گشت. نگهداری سهام بهترین استراتژی معاملاتی در این روزها خواهد بود.
