سهام بین
مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، طبق جلسه ای اقدامات سازمان بورس برای حمایت از سهامداران خرد را تشریح کرد.
مجید عشقی با اشاره به اقدامات انجام شده برای حمایت از سهامداران خرد و بازگشت اعتماد آنها به بازار سرمایه گفت: فلسفه تشکیل بازار سرمایه، ایجاد یک بستر کارا، شفاف و منصفانه برای سرمایه‌گذاری است. به همین جهت در ابتدای فعالیت مدیریت جدید این سازمان با هدف حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران با تکیه بر اهداف بلندمدت، اقدام به ارائه برنامه‌های متنوع کردیم.
برنامه‌های جدید برای 3 رکن اصلی نظارت بر بازار سرمایه
عشقی با تاکید بر حمایت سهامداران اظهار داشت: بحث افزایش اثربخشی و نظارت بر بازار سرمایه در دستور کار مدیریت قرار گرفت و براین اساس برنامه‌های متنوعی در سه حوزه نظارت بر بازار تعریف شد. این سه رکن اصلی که شامل نظارت بر بازار، نظارت بر ناشران و نظارت بر نهادهای مالی هستند در ابتدا با هدف شفاف سازی معاملات اعتباری، افشای اطلاعات و استانداردهای مربوط به صلاحیت ناشران و مدیران نهادهای مالی ایجاد شدند و درحال حاضر یکی از اقدامات سازمان بورس برای حمایت از سهامداران خرد، تدوین برنامه‌های جدید برای این سه رکن نظارتی جهت افزایش شفافیت معاملات است. چراکه، هر چه نظارت بر بازار قوی‌تر باشد، بازار سلامت‌تر خواهد بود.
همچنین بر این اساس، رئیس سازمان بورس تشکیل سرمایه، تسهیل‌گری در تامین مالی و مدیریت ریسک را یکی دیگر از اقدامات سازمان بورس برای حمایت از سهامداران اعلام کرد و اظهار داشت: با توجه به منفی شدن نرخ تشکیل سرمایه در سال‌های اخیر و افزایش درصد استهلاک در بنگاه‌های اقتصادی در مقایسه با دیگر مجموعه‌های سرمایه‌گذاری، اقدامات اساسی در زمینه تشکیل سرمایه و تامین مالی در بازار سرمایه احساس می‌شود.
سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس
براساس گفته‌های عشقی، یکی از مهم ترین اقدامات حمایتی سهامداران خرد مربوط به متنوع سازی سرمایه‌گذاری، با اتکا بر سرمایه‌گذاری‌های غیرمستقیم خواهد بود. دراین راستا 6 نوع صندوق سرمایه‌گذاری مختلف طراحی و مجوز آنها صادر شد. این صندوق‌ها به گونه ای طراحی شده اند که سرمایه گذار در قالب آنها می‌تواند در بازارهایی چون طلا، سکه، شمش، املاک و موارد دیگر سرمایه‌گذاری کنند و ضمن افزایش بازدهی، ریسک معاملات خود را به حداقل برسانند.
رئیس سازمان بورس با تاکید اینکه این اتفاق توانست زمینه ای برای معرفی صندوق‌های بیشتری فراهم کند، افزود: با اجرای این طرح، تلاش کردیم به جای اینکه نقدینگی به صورت مستقیم و ابزار مشتقه به بازار تزریق شود، سهامداران از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری وارد بورس شوند و سرمایه آنها به واسطه صندوق‌ها مدیریت شود. این اقدام سازمان بورس برای حمایت از سهامداران خرد به بهینه سازی سرمایه سهامداران کم تجربه کمک شایانی کرد.
صدور مجوز 200 نهاد مالی
براساس اظهارات عشقی، یکی دیگر از مهم ترین اقدامات بورس برای حمایت از سهامداران خرد، صدور مجوز 200 نهاد مالی در 2 سال گذشته بود که شامل شرکت‌های کارگزاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های سبدگردانی می‌شوند. نهادهایی که با افزایش بازدهی و سرعت خدمات، مورد استقبال سهامداران قرار گرفتند.
این نهادها که در پی استقبال شدید مردم در سال‌های 98 و 99 راه اندازی شدند، توانستند صف‌های طولانی دریافت خدمات که یکی از دغدغه‌های سرمایه‌گذاران بود را تعدیل کنند. همچنین وی ادامه داد: اکنون نهادهای مالی به شدت افزایش پیدا کرده اند و با وجود یک هزار نهاد مالی در چند سال اخیر توانسته ایم سرعت خدمت رسانی به سهامداران خرد را به طور قابل توجهی افزایش دهیم.
ایجاد نهادهای مالی مناسب با سطوح ریسک مختلف
عشقی همچنین با اشاره به ریسک معاملات افزود، یکی از ایرادات جدی وارد شده به سرمایه‌گذاری در این حوزه عدم آشنایی سرمایه‌گذاران با ریسک ابزارهای معاملاتی بود. دراین راستا یکی از اقدامات حمایتی از سهامداران خرد، ایجاد نهادهای مالی مناسب افراد با سطوح ریسک‌پذیری مختلف بود.
عشقی ادامه داد: اکنون ریسک ابزارهای معاملاتی مشخص شده و افراد با میزان ریسک‌پذیری بالا می‌توانند در صندوق‌های اهرمی سرمایه‌گذاری کنند. این صندوق به سرمایه گذار اجازه می‌دهد تا بیش از دارایی خود در بازار سرمایه‌گذاری کند و بتواند بازدهی مضاعف کسب کند.
درمقابل صندوق‌های درآمد ثابت و صندوق‌های دولتی برای افراد با ریسک‌پذیری پایین و کم تجربه مناسب می‌باشند که می‌توانند همچون سپرده‌های بانکی، سود ثابت روزانه و یا ماهانه دریافت کنند.
طرح سهامیار مناسب روزهای پرنوسان بازار
عشقی با اشاره به طرح سهامیار افزود: سال گذشته به دلیل شرایط بازار و افزایش آرامش سهامداران خرد، اقدام به ایجاد طرح سهامیار کردیم. در این طرح، سهامداران با دارایی کم تر از 100 میلیون می‌توانستند با خرید اوراق تبعی 1 ریالی سهام خود را بیمه و بازدهی تا سقف 20 درصد سالانه را تضمین کنند.
این طرح که در آبان 1401 اجرایی شد، توانست روند نزولی بازار را به صعودی تغییر جهت دهد و اطمینان از دست رفته میان سهامداران را بازگرداند. سال گذشته بیش از 500 هزار نفر در این طرح شرکت کردند و با خرید اوراق، سرمایه خود را بیمه کردند. در اوایل آبان دوره این طرح به پایان رسید و 10 هزار نفر مشمول دریافت مابه التفاوت بازدهی 20 درصد شدند. وی ادامه داد که تعداد کمی توانستند به بازدهی 20 درصد برسند و حدود 6 میلیارد تومان به این افراد پرداخت شد.
طراحی ابزارهای متناسب با سطوح ریسک‌پذیری سهامداران
عشقی با معرفی ابزارهای متنوع و متناسب با سطوح مختلف ریسک‌پذیری افزود: این صندوق‌ها مناسب افرادی هستند که هیچگونه ریسکی را در بازار نسبت به اصل سرمایه خود نمی پذیرند. این ابزارها به گونه ای طراحی شده اند که ضمن تضمین اصل سرمایه، بازدهی مازاد برای سهامداران خواهند داشت.
ابزار گواهی سپرده شمش طلا
یکی دیگر از اقدامات سازمان بورس برای حمایت از سهامداران خرد، راه اندازی گواهی سپرده شمش طلا در سال گذشته بود. با توجه به اینکه افراد زیادی علاقمند به سرمایه‌گذاری در این حوزه هستند، سازمان بورس نیز تصمیم به ارائه این گواهی گرفت. در این طرح طلای خریداری شده در خزانه بانک نگهداری می‌شود و تنها گواهی آن معامله می‌شود. در نتیجه تولیدکننده‌گان شمش نیز با جمع آوری سرمایه می‌توانند تولید خود را افزایش دهند.
تا کنون اشخاص حقیق و حقوقی زیادی در این طرح شرکت و میزان قابل توجهی شمش دراندازه‌های مختلف از یک دهم گرم تا چند کیلو خریداری کردند. به گفته عشقی، این طرح برای هر دو طرف تولیدکننده شمش و سرمایه‌گذاری مفید واقع شده است.
پذیره‌نویسی از محل صرف سهام
از دیگر اقدامات سازمان بورس برای حمایت از سهامداران خرد میتوان به پذیره‌نویسی از طریق صرف سهام در ماه‌های گذشته اشاره کرد. صرف سهام مبلغی است که مازاد بر ارزش اسمی سهام که شرکت در زمان فروش عادی سهام دریافت می‌شود. این مبلغ مازاد جزو دارایی‌های شرکت محسوب می‌شود و به اندوخته شرکت می‌افزاید.
عشقی با تشریح این طرح گفت: افرادی که در این طرح سرمایه‌گذاری می‌کنند، نمی توانند پول خود را از بازار خارج کنند و نقدینگی به صورت مستقیم وارد پروژه می‌شود و برای طرح‌های بعدی مورد استفاده قرار می‌گیرد. وی ادامه داد: در آینده نزدیک بزرگ ترین پروژه پذیره‌نویسی از طریق صرف سهام درحوزه صنعت انجام خواهد شد که یک پروژه سودآوری است و امید می‌رود با موفقیت همراه باشد.
نگاه بلندمدت به بورس
عشقی در پاسخ به این سوال که آیا بورس نسبت به دیگر بازارها بازدهی بیشتری داشته؟ گفت: بله، سرمایه‌گذاری با دید بلندمدت در بازار سهام و صندوق‌های سرمایه‌گذاری سود بیشتری نسبت به دیگر بازارها دارد. داده‌های گذشته نشان می‌دهد که بازدهی بلندمدت بورس در مقابل دیگر بازارها با اختلاف معناداری ایستاده است.
توصیه‌ای به سهامداران
درنهایت رئیس سازمان بورس توصیه‌هایی برای سهامداران خرد جهت افزایش بازدهی ارائه داد. وی گفت: سهامداران برای ورود به بورس ابتدا باید از مشاوره‌های نهادهای مالی استفاده کنند و ما نیز درحال افزایش این نهادها هستیم.
همچنین وی با اشاره به اهمیت میزان ریسک‌پذیری و دانش کافی افزود: افرادی که تحمل ریسک ندارند باید در صندوق‌های درآمد ثابت سرمایه‌گذاری کنند و افراد با ریسک‌پذیری بالاتر می‌توانند در صندوق‌های سرمایه‌گذاری اهرمی شرکت کنند.
در نهایت نیز سرمایه‌گذاران باید به دنبال سود معقول از بازار باشند و به وعده سودهای نامتعارف اطمینان نکنند. سهامداران باید بدانند که بازار سهام نیز ریسک‌های خود را دارد و قیمت‌های جهانی، جنگ‌ها و تنش‌های منطقه ای تاثیر زیادی روی آن می‌گذارند. اما در بورس بازارهای متنوعی برای سلیقه و میزان ریسک‌پذیری‌های مختلف وجود دارد که در جهت حمایت از سهامداران خرد راه اندازی شده‌اند.
