سهام بین
فروردین 1403 در بازار بورس عمدتا شاهد روزهای قرمز رنگ بودیم و سایر روزها هم همتی برای بازگشت دیده نمی‌شد؛ وضعیت فعلی بورس ناشی از چند مانع بزرگ است.
گرچه فروردین به پایان رسید، اما بورس همچنان روند مشخصی در سال 1403 ندارد و برخلاف بازارهای مالی موازی که طی ماه‌های اخیر رشد بسیاری داشته‌اند، مسیر قیمتی عمدتا نزولی را طی می‌کند. در حالی که سهامداران بازار بورس با توجه به عدم سوددهی سهم‌هایشان در چند سال اخیر، کم طاقت‌تر از همیشه به نظر می‌رسند، اما شاهد حرکات و یا اخبار مثبت در حول بازار بورس نیستیم. علاوه بر مشکلات اقتصادی موجود، تنشهای سیاسی اخیر با اسرائیل نیز مزید بر علت بود تا شاهد روزهای قرمز رنگی در بازار بورس باشیم.
تنش های سیاسی در مناطق مختلف جهان به عنوان یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در روند بازارهای مالی شناخته می‌شوند. احتمال وقوع جنگ یا تنشهای نظامی در یک منطقه، معمولاً باعث افزایش نگرانی‌‌ها و تغییرات قابل توجهی در بازار سرمایه میشود که ممکن است منجر به ریزش بورس به خاطر احتمال جنگ شود. این موضوع برای بازار بورس ایران که از هر اتفاق کوچکی نیز تاثیر می‌پذیرد، اثر دوچندانی دارد. طی روزهای اخیر نیز سازمان بورس برای کنترل افت قیمتی ها به خاطر هیجانات ناشی از احتمال جنگ، با محدود کردن دامنه نوسان قیمت سهم‌ها، سعی در کنترل ریزش بیشتر قیمت نمادها داشت. در این مقاله، به بررسی تأثیرات وضعیت تنشهای اخیر بر روند بازار بورس خواهیم پرداخت.
عوامل و موانع وضعیت فعلی بورس
کنترل نرخ دلار نیمایی، قیمت‌گذاری‌های دستوری در صنایع مختلف، جذابیت بازارهای موازی، افزایش نرخ بهره به ۳۰ درصد، در کنار تنشهای سیاسی، همگی موجب افت شاخص و وضعیت فعلی بورس شده‌اند. برون رفت بازار بورس از این شرایط، نیازمند کنترل و بهبود هر کدام از این شرایط است. فروردین ۱۴۰۳ در حالی به پایان رسید که شاخص بورس در طی این ماه تقریباً ثابت بود و در ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار واحد، ماه را به پایان رسانید. اما نمادهای کوچک و متوسط بازار عملکرد ضعیف‌تری داشته و شاخص هم وزن، چیزی در حدود ۳ درصد معادل ۲۰ هزار واحد عقب گرد داشت.
افزایش نرخ بهره به ۳۰ درصد
اوراق ۳۰ درصدی که در پایان سال ۱۴۰۲ و به منظور کنترل تورم و نرخ ارز، منتشر شدند؛ نه تنها تاثیر چندانی در کنترل نرخ ارز نداشتند، بلکه سبب اثرات منفی در نظام بانکی و بازار بورس شدند و در وضعیت فعلی بورس تاثیرگذار بوده‌اند.
افزایش نرخ ارز آزاد در کنار کنترل نرخ ارز دولتی
افزایش قیمت حدود ۳۰ درصدی نرخ ارز در طی دو سه ماه اخیر، در شرایطی که نرخ ارز نیمایی کماکان ثابت مانده، یک مشکل بسیار بزرگ برای شرکت‌های بورسی به شمار می‌رود. در حقیقت با وجود تورم و افزایش هزینه‌ها و نرخ دستمزدها، شرکت‌ها مجوز افزایش قیمت را کسب نکرده‌اند و به این ترتیب در تراز مالی خوبی به سر نمی‌برند.
قوانین مالیاتی جدید دولت
لایحه بودجه ۱۴۰۳ و مالیات‌های پیش‌بینی شده در آن و به خصوص حذف برخی معافیتهای مالیاتی، به صورت‌های مالی برخی هلدینگ‌ها، صندوق‌ها و شرکت‌ها آسیب رسانده است.
واکنش بازار بورس در شرایط تنش سیاسی
تحولات سیاسی و نظامی در جهان می تواند به شدت بر بازارهای مالی تأثیر بگذارد. اخبار و رویدادهایی که به احتمال وقوع جنگ اشاره دارند، سرمایه‌گذاران را نگران می‌‌کنند و می‌توانند بازار را به سمت کاهش منابع مالی و افزایش نوسانات هدایت کنند. سهام و اوراق بهادار در شرایط تنش سیاسی ممکن است با ریزش قیمت روبرو شوند و این امر بازار را به سمت وضعیت قرمز و ناپایدار سوق بدهند. تنشهای سیاسی و احتمال وقوع جنگ باعث کاهش اعتماد سرمایه گذاران به بازار می شود. سرمایه گذاران در این شرایط ممکن است سرمایه خود را از بازار بورس خارج کرده و به سمت سرمایه گذاری های کم‌ریسک متمایل شوند. این موضوع در بورس ایران که از هر خبر کوچکی هم تاثیر می‌پذیرد، اثر دوچندان دارد؛ طوری‌که سازمان بورس برای کنترل ریزش ناشی از هیجانات اخبار تنش اخیر با اسرائیل، در روزهای 27 تا 29 فروردین، دامنه نوسان سهم‌ها را به 1 درصد محدود کرد.
قیمت گذاری دستوری
بسیاری از شرکت‌ها در شرایط تورمی اخیر، با عدم افزایش قیمت محصولات، صورت‌های مالی زیان‌ده دارند و عدم افزایش قیمت محصولات در کنار عواملی چون افزایش قیمت سوخت و انرژی، افزایش حقوق کارکنان و ...، شرکت‌ها را در وضعیت مالی نابسامان نگه داشته است.
پیش بینی وضعیت بورس در اردیبهشت 1403
گرچه تحلیل تکنیکال و بنیادی بسیاری از سهم‌های بازار با توجه به شرایط تورمی، حکایت از قیمت پایین سهم‌ها در شرایط فعلی دارد؛ اما وجود عوامل مذکور و بی ثباتی وضعیت اقتصادی نه تنها مانع جذب سرمایه جدید است، بلکه ماه‌هاست که شاهد خروج سرمایه حقیقی از بورس هستیم. تجربیات گذشته نشان می‌دهد که در شرایط تنش سیاسی و احتمال جنگ، بازار بورس عموماً با ریزش مواجه شده است. اخبار و تحولات سیاسی غیرمنتظره، می توانند باعث نوسانات شدید در بازار سهام شوند. سرمایه‌گذاران و سهامداران ممکن است با عدم اطمینان درباره آینده اقتصادی رو به رو شوند که منجر به فروش فشرده سهام و کاهش قیمت‌‌ها شود. نگرانی‌های مربوط به افزایش تنشهای سیاسی و احتمال وقوع جنگ، سبب افزایش حساسیت سرمایه گذاران و تغییر روند بازار میشود.
با این تفاسیر کماکان در شروع اردیبهشت 1403 نمی‌توان مسیر مشخصی را برای بورس ترسیم کرد و علارقم جا ماندن بورس از بازارهای موازی، صعود مجدد آن نیازمند برطرف شدن موانع موجود و مخابره شدن اخبار مثبت خواهد بود. در هر صورت تجربه ثابت کرده که صعودهای خوب چند سال اخیر بازار نیز در شرایطی رقم خورده که اکثر سهامداران، دیدگاه مثبتی نداشتند و به‌طور کلی بازار بورس برای افراد صبور است. اما دوران منفی و بی رمق بودن فعلی بورس، خیلی طولانی‌تر از حد تصور شده است.
