ارز دیجیتال نیر (NEAR) توکن بومی پروژه نیر پروتکل، یک بلاکچین لایه 1 است که بهعنوان یک پلتفرم رایانش ابری اجرایی توسط جامعه طراحی شده و قصد دارد تا گروهی از محدودیتهایی که بلاکچینهای دیگر دارند از جمله سرعت تراکنش پایین، قابلیت همکاری و توان عملیاتی پایین را از بین ببرد. این ویژگیها باعث شده تا یک محیط ایدهآل برای برنامههای غیرمتمرکز (DApps) فراهم شوند و توسعهدهندگان بهراحتی برنامههای خود را در آن توسعه دهند. در ادامه نگاه عمیقتری به این پروژه و ارز دیجیتال نیر میاندازیم.
نیر پروتکل چیست و چگونه کار میکند؟
نیر پروتکل را میتوانیم یک تکنولوژی پیچیده اما با یک هدف ساده در نظر بگیریم؛ یعنی ارایه محیطی پایدار و امن برای توسعهدهندگان و کارآفرینان برای ساخت برنامههای خود و همچنین محیطی کاربردی برای دسترسی کاربران.
نیر پلتفرمی برای این برنامهها است که به آنها به استخری از سرمایه، هویت و اطلاعات مشترک و امن دسترسی میدهد که کاربرانشان صاحب آنها هستند. پلتفرم نیر همچنین ویژگیهای شبکههای مقاوم در برابر پارتیشن، محاسبات بدون سرور و فضای ذخیرهسازی توزیع شده را در نوع جدیدی از پلتفرم ترکیب میکند.
اگر بخواهیم پلتفرم نیر را با سرویس وب آمازون و یا مایکروسافت آژور که دو مورد از متداولترین سرویسهای ابری محسوب میشوند مقایسه کنیم، متوجه میشویم که این دو سرویس هر کدام توسط سازمان خاصی کنترل و اداره میشوند. این کنترل به این معنی است که هر چیزی که در سرورهای آنها اجرا و ذخیره شود، این سازمانها به آن دسترسی دارند و اطلاعات میتواند سانسور شده، از بین رفته و یا هک شود. این موضوع به این دلیل است که تمام اطلاعات در یک مکان ذخیره میشود. این روش باعث میشود تا اطلاعات کاربران در آنها آسیبپذیر باشند. اما با معرفی تکنولوژی بلاکچین این مشکلات برطرف شد. در همین راستا، پروتکل نیر بهعنوان اولین پلتفرم غیرمتمرکز معرفی شد که قصد دارد تا سه چالش بزرگ قابلیت استفاده (usability)، مقیاسپذیری (scalability) و امنیت را حل کند.
از نظر نیر پروتکل، هیچ کدام از پروژههای بلاکچینی حال حاضر نتوانسته تا همه چالشها را برطرف کند؛ اما نحوه طراحی نیر پروتکل این حل این مشکلات را ممکن کرده است.
عناصر اصلی پروتکل نیر
پلتفرم نیر از عناصر مختلفی تشکیل شده که بعضی از آنها داخل پلتفرم و بعضی دیگر همراه با و یا روی آن استفاده میشود. در ادامه نگاهی به این عناصر میاندازیم.
توکن NEAR
توکن یا ارز دیجیتال نیر با نماد NEAR در واقع دارایی بومی اکوسیستم نیر است. هر واحد از آن بهعنوان یک دارایی دیجیتال منحصربهفرد عمل کرده که در موارد زیر میتوان از آنها استفاده کرد.
1. پرداخت به سیستم برای پردازش تراکنشها و ذخیره اطلاعات
2. استیک کردن آن و تبدیل شدن به یک اعتبارسنج
3. کمک در تصمیم به این که منابع شبکه چگونه باید تخصیص داده شوند و مسیر آینده پروژه به چه سمت حرکت کند. این موضوع حاکمیتی بودن این توکن را نشان میدهد.
پلتفرم نیر همچنین این ویژگی را دارد تا داراییهای دیجیتال دیگر غیر از توکن بومی خود را بتوان در آن ذخیره کرد.
پلتفرم نیر
هسته اصلی پلتفرم یکی دیگر از عناصر اصلی این اکوسیستم است که از نود (node)هایی که توسط جامعه اداره میشوند تشکیل شده است و زیرساخت اصلی این سیستم است. توسعهدهندگان میتوانند قراردادهای هوشمند خود را در محیط تشکیل شده توسط این نودها اجرا کرده و بدون نیاز به مجوز از آنها استفاده کنند. اپلیکیشنها همچنین میتوانند اطلاعات خود را بهصورت امن در این پلتفرم ذخیره کنند.
مجموعه توسعه NEAR
پلتفرم نیر بهگونهای طراحی شهد تا کاربران و توسعهدهندگان بهصورت مستقل بتوانند از آن استفاده کنند. همچنین مجموعهای از ابزارها و منابعی ساخته شده تا توسعهدهندگان و کاربران بتوانند از این پلتفرم بهسهولت استفاده کنند. این ابزارها شامل این موارد است: کیت توسعه نرمافزار (SDK) نیر، ابزار مدیریت کد gitpod برای نیر، کیف پول نیر، کاوشگر نیر و ابزارهای خط فرمان نیر.
مزیت اصلی پروتکل نیر
یکی از تکنولوژیهایی که این پروژه آن را معرفی کرده و استفاده میکند Nightshade نام دارد که باعث افزایش توان عملیاتی تراکنشها میشود. این تکنولوژی تقریبا مشابه تکنولوژی شاردینگ (sharding) عمل کرده که در آن مجموعهای از اعتبارسنجها، تراکنشها را در بخشهایی خرد شده بهصورت موازی پردازش میکند. این عمل باعث افزایش ظرفیت بلاکچین میشود. مزیت Nightshade نسبت به شاردینگ این است که کسری از بلاک بعدی را هم تولید میکند که به آن چانک (chunks) گفته میشود. این اتفاق سرعت انجام تراکنش در این سیستم را به بیش از 100 هزار تراکنش در ثانیه رسانده در حالی که هزینه تراکنش عملا صفر باقی مانده است.
یکی دیگر از ویژگیهای دیگر نیر پروتکل این است که آدرسهایی قابل خواندن برای انسان دارد و به توسعهدهندگان کامپوننتهای (components) ماژولاری ارایه کرده که به آنها اجازه میدهد تا با سرعت بیشتری پروژههای خود را آغاز کنند.
نحوه عرضه ارز دیجیتال نیر
عرضه کل توکن نیر برابر با یک میلیارد واحد در نظر گرفته شده است که طبق دادههای پلتفرم کوینمارکتکپ بهصورت زیر توزیع میشود.
17.2 درصد کمکهای مالی جامعه
11.4 درصد کمک هزینه عملیاتی
10 درصد وقف بنیاد
11.7 درصد اکوسیستم اولیه
14 درصد مشارکتکنندگان اصلی
17.6 درصد پشتیبانان
6.1 درصد حامیان کوچک
12 درصد فروش جامعه
همچنین هر ساله 5 درصد از عرضه اضافی برای حمایت از شبکه صادر میشود که 90 درصد آن به تاییدکنندگان و 10 درصد آن به خزانه پروتکل تخصیص داده میشود.
سخن پایانی
نیر پروتکل که توسط فردی با نام اریک تراتمن راهاندازی شد، یکی از پروژههای بزرگ در حوزه بلاکچین و ارز دیجیتال محسوب میشود که به دلیل نحوه طراحی منحصربهفردی که دارد سرعت انجام تراکنش با هزینه کارمزد بسیار پایینی را ارایه کرده و محیطی امن و مقیاسپذیری بالایی به توسعهدهندگان میدهد. در این مقاله نگاهی به نیر پروتکل و ارز دیجیتال NEAR انداختیم.